عملكرد دانه و كارآيي انرژي سيستم توليد جو در شرايط ديم در واكنش به آبياري تكميلي در مرحله گلدهي

Grain yield and energy efficiency of a barley dry land farming system as affected by supplemental irrigation at flowering stage

كارآيي انرژي، يك شاخص مهم در ارزيابي پايداري سيستم­هاي توليد محصولات كشاورزي است. بنابراين، تأثير آبياري تكميلي بر عملكرد دانه و كارآيي انرژي در سيستم توليد ديم جو مورد بررسي قرار گرفت. آزمايش با 2 تيمار (اعمال آبياري تكميلي در مرحله گلدهي و بدون اعمال آبياري تكميلي) در 7 تكرار اجرا شد. براي بررسي عملكرد، صفات تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله، وزن هزاردانه، عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك و شاخص برداشت انداز ه­ گيري شد. كارآيي انرژي نيز با اندازه­گيري انرژي ورودي و انرژي خروجي سيستم و محاسبه شاخص­هاي نسبت انرژي و انرژي خالص خروجي ارزيابي گرديد. نتايج نشان داد كه با اعمال آبياري تكميلي در مرحله گلدهي، عملكرد دانه جو به‌طور معني­داري از 56/1523 به 29/2259 كيلوگرم در هكتار افزايش يافت كه در اين مورد افزايش تعداد دانه در سنبله نقش مهمي داشت، زيرا وزن هزاردانه و تعداد سنبله در واحد سطح بين دو تيمار تفاوت معني­داري نداشت. ميزان كل انرژي ورودي به سيستم كاشت ديم جو، 29812 مگاژول در هكتار بود كه آبياري تكميلي، به دليل استفاده از پمپ الكتريكي، انرژي ورودي به سيستم را 683 مگاژول در هكتار افزايش داد، ولي به دليل افزايش 48 درصدي عملكرد دانه، منجر به افزايش انرژي خروجي سيستم به ميزان 10819 مگاژول در هكتار گرديد كه نسبت انرژي را 45 درصد و انرژي خالص خروجي را 10133 مگاژول در هكتار افزايش داد. بنابراين، اعمال يك بار آبياري تكميلي در مرحله گلدهي مي­تواند علاوه بر افزايش عملكرد دانه، كارآيي انرژي سيستم توليد ديم جو را بهبود ببخشد.

Energy efficiency is an important index for evaluating the sustainability of cropping systems. Therefore, the effect of supplemental irrigation on grain yield and energy efficiency of barley was evaluated under dry land farming system. The experiment had two treatments (with and without supplemental irrigation at flowering stage) and seven replications. Grain yield was evaluated by measuring grain yield, spike per unit area, grain per spike, 1000-grain weight, biological yield and harvest index. Energy efficiency of the system was evaluated by calculating input energy and output energy of the system used for measuring energy ratio and net output energy indices. Results indicated that supplemental irrigation at flowering stage, increased barley grain yield from 1523.56 to 2259.29 kg.ha-1 affected by grain number per spike, since 1000-grain weight and spike per unit area were not significantly affected by supplemental irrigation. Total energy input of barley dry land farming was 29812 MJ.ha-1. Supplemental irrigation was resulted in 683 MJ.ha-1 energy addition to cropping system. However, because of 48 percent increasing in grain yield resulted in 10819 MJ.ha-1 energy output of the system, which increased energy ratio and net output energy to 45 percent and 10133 MJ.ha-1, respectively. Therefore, a supplemental irrigation at flowering stage, addition to increasing of grain yield, can improve energy efficiency of barley dry land farming system.