اثر تنش آبي بر ويژگي هاي فيزيولوژيكي برگ و مقاومت به خشكي ژنوتيپ هاي مختلف پنبه

Effect of water deficit stress on leaf physiological traits and drought tolerance of cotton genotypes

آزمايشي به صورت كرتهاي خرد شده در قالب بلوك كامل تصادفي در 3 تكرار در گلخانه و مزرعه در ايستگاه تحقيقات كشاورزي گرمسار، در سال زراعي 93-92 انجام شد. كرتهاي اصلي به تنش و كرتهاي فرعي به ژنوتيپهاي پنبه اختصاص يافت. پس از ارزيابي 28 ژنوتيپ در گلخانه، ژنوتيپهاي ورامين، خرداد، K8801 و K8802 براساس ماده خشك در تنش به عنوان ارقام تجاري برتر انتخاب و در آزمايش مزرعهاي پاسخ آنها به تنش بررسي شد. در گلخانه تنش خشكي باعث كاهش RWC و تلفات رطوبتي برگ قطع شده (ELWL) گرديد. ژنوتيپ No.221، آريا، نارابراي و سپيد از نظر RWC به ساير ژنوتيپها برتري داشتند. بيشترين ELWL در ژنوتيپ آريا، K8802 و K8801 مشاهده شد كه از رطوبت نسبي بالاتري هم برخوردار بودند. ELWL در شرايط تنش در ارقام ورامين و ساحل كمتر بود. در مزرعه اثر دورهاي آبياري 9، 12، 18، 24 و 30 روزه بر عملكرد ورامين و خرداد و ژنوتيپهاي K8801 و K8802 بررسي شد. دور آبياري 9 روزه باعث افزايش عملكرد ارقام ورامين، خرداد و K8801 شد، اما با شاهد در يك سطح آماري بودند. در سطوح رطوبتي چهارم و پنجم عملكرد كاهش يافت. دور آبياري 18 روزه نيز عملكرد را كاهش داد، اما با توجه به عدم تفاوت آماري و صرفهجويي، توصيه ميشود پس از آبياريهاي معمول تا شروع گلدهي (3 نوبت با فواصل 12 روزه)، از اين دور آبياري استفاده شود. توسعه كشت K8801 در مناطق مشابه ميتواند ضمن كاهش مصرف آب باعث پايداري توليد شود.

This study was carried out to examine the effects of drought stress on cotton leaf characteristics and its yield during 2014. The experiment was conducted in greenhouse and field conditions at Garmsar agricultural research station. The experimental design was RCBD with 3 replications arranged in split plots. Main plots and subplots designated to water stress levels and genotypes, respectively. In greenhouse, water stress decreased RWC and Excised Leaf Water Loss (ELWL). RWC of genotypes No.221, Aria, Narabri, and Sepid was higher than the others. ELWL of Aria, K8801 and K8802 was more than other genotypes whichalso their RWC was higher. ELWL of Varamin and Sahel cultivars were the lowest. At field conditions, the effects of 9, 12, 18, 24 and 30 day irrigation intervals after first flower stage, on yields of these cultivars were studied. Nine days intervals increased the yield of Varamin, Khordad and K8801 but their difference was not statistically significant. At fourth and fifth irrigation intervals,the yield of all genotypes decreased. 18 days intervals lead to yield loss too, but, because of insignificant decrease and for efficient use of water, it can be recommended that after normal irrigation from planting to first flower, to irrigate of cotton at 18 day intervals. Extension of K8801 can reduce water use and may help to permanent production.