تاثير اندازه بذر و تاريخ كاشت بر ويژگي هاي فنولوژيك ، مرفولوژيك و زراعي باقلا در شرايط ديم در گرگان

The effect of seed size and seeding date on phenological, morphological and agronomic characteristics of faba bean under rainfed conditions in Gorgan

اين آزمايش به ­منظور بررسي تأثير اندازه بذر و تاريخ كاشت بر برخي از ويژگي­هاي فنولوژيك، مرفولوژيك و زراعي باقلا رقم "بركت"، در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي به­ صورت كرت­هاي خرد­شده در چهار تكرار در سال زراعي93-1392 در مزرعه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان اجرا شد. تاريخ كاشت (18 آبان، 28 آذر، 22 بهمن و 20 اسفند) به­ عنوان عامل اصلي و اندازه بذر (ريز، متوسط، درشت) به­عنوان عامل فرعي در نظر گرفته شد.براساس نتايج به‌دست آمده سرعت سبزشدن بذور كاشته شده در آبان و اسفند به‌طور معني‌داري بيش­تر از دو تاريخ كاشت ديگر و همين‌طور سرعت سبزشدن بذور ريز و متوسط بيش­تر از بذور درشت بود. همچنين، تعداد روز تا رسيدگي در تاريخ كاشت آبان حدود 190 روز بود و با تأخير در كاشت كاهش يافت و در تاريخ كاشت اسفند به 86 روز رسيد. تأخير در كاشت منتهي به كاهش معني‌دار تعداد شاخه در بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن 100 دانه شد كه در نهايت موجب كاهش عملكرد غلاف سبز و دانه شد. براساس يافته‌هاي اين آزمايش جهت دستيابي به عملكردهاي بيش­تر در گرگان در شرايط ديم، كاشت زودتر باقلا و استفاده از بذور درشت‌تر براي كاشت توصيه مي‌شود

This experiment was carried out to study of the effects of seed size and seeding date on phenological, morphological and agronomic characteristics of faba bean under rainfed conditions in Gorgan. The experiment was conducted using ‘Barakat’ cultivar at the research field of Gorgan University of Agricultural Sciences in 2013-2014 growing season. The experimental design was a split plot in a randomized complete block design with four replications. Planting dates (26 Nov., 19 Dec., 2013 and 11 Feb. and 10 Mar., 2014) and seed size (small, medium, large) were arranged in main- and sub-plots, respectively. According to the results, emergence rate of seeds planted in 26 Nov. and 10 Mar. was higher than the other two planting dates, and the emergence rate of small and medium seeds was more than large seeds. Also, time to maturity was 190 days on November planting date. Time to maturity was decreased with delay in planting date, and reduced to 86 days on March planting. The results showed a significant reduction of the number of branches per plant, number of pods per plant, number of seeds per pod and 100-seed weight which led to reduction in green pod and grain yield with delay in planting, respectively. Based on the results of this experiment, to achieve further yields of faba bean under rainfed conditions in Gorgan, early planting and use of larger seeds for planting is recommended.