بررسي پاسخ‌هاي مورفولوژيك و فيزيولوژيك گياه كاهو در تلقيح با قارچ Piriformospora indica تحت تنش شوري

Evaluation of morphological and physiological responses of lettuce plants inoculated by Piriformospora indica under salinity stress

به‌منظور بررسي پاسخ‌هاي فيزيولوژيك و مورفولوژيك گياهان كاهو تلقيح شده/نشده با قارچ Piriformospora indica تحت تنش شوري، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي‌ كامل تصادفي با سه تكرار در شرايط گلخانه اجرا گرديد. فاكتور اول شامل تلقيح يا عدم تلقيح بذور با قارچ و فاكتور دوم شامل سه سطح شوري آب آبياري (آب معمولي با هدايت الكتريكي هشت دهم دسي‌زيمنس بر متر به‌‌عنوان شاهد و آب شور با هدايت الكتريكي چهار و هشت دسي‌زيمنس بر متر) بود. تنش شوري به طور معني‌داري اكثر صفات رشدي را كاهش داد و P. indica موجب تخفيف اثرات مضر شوري گرديد. افزايش وزن تر شاخساره و سطح برگ براي گياهان تلقيح شده با P. indica بهدست آمد. اين گياهان خسارت برگي كمتري در شرايط تنش نشان دادند. تلقيح با قارچ به طور معني‌داري حجم و طول ريشه را در مقايسه با گياهان شاهد افزايش داد. گياهان تلقيح شده داراي بيشترين غلظت پرولين، رنگدانه‌هاي فتوسنتزي و فعاليت آنزيم كاتالاز در برگ نسبت به گياهان شاهد بودند. كمترين نشت يوني در گياهان تلقيح شده با P. indica در هدايت الكتريكي 4 دسي‌زيمنس بر متر مشاهده شد. اين نتايج بيانگر سودمندي قارچ P. indica در توليد گياه كاهو تحت تنش شوري تا سطح چهار دسي‌زيمنس بر متر مي­باشد. اما، در شوري هشت دسي‌زيمنس بر متر تلقيح با اين قارچ، نتايج مطلوبي در پي نداشت.

In order to evaluate morphological and physiological responses of lettuce plants inoculated/ non-inoculated with Piriformospora indica under salinity stress, a factorial experiment based on randomized complete block design (RCBD) with three replications was carried out under greenhouse condition. The main factor was consisted of inoculated or non-inoculated seeds with the fungus and the sub-factor included three levels of irrigation water salinity (tap water with EC=0.8 dS/m as control and saline water with ECs of 4 and 8 dS/m). Salinity stress significantly decreased most of growth parameters and P. indica declined the adverse effects of salinity. An increase in fresh foliage weight and leaf area observed for plants inoculated with P. indica. These plants showed less leaf damage symptoms under stress condition. Inoculation by the fungus significantly increased the volume and the length of root in comparison with control plants. Inoculated plants contained higher concentration of proline, photosynthetic pigments and catalase enzyme activity in their leaves rather than control plants. The lowest ionic leakage was observed in P. indica-inoculated plants at EC=4 dS/m. The results revealed the usefulness of P. indica fungus in production of lettuce under salinity stress up to 4 dS/m. But inoculation with the fungus did not lead to desirable results at 8 dS/m.