تاثير همزيستي گونه هاي قارچ ميكوريزا و شبه ميكوريزا بر بهره وري آّب ذرت تحت سطوح مختلف آبياري و فسفر در شرايط مختلف اقليمي در استان مازندران

The effect of coexisting of mycorrhiza-like and mycorrhiza fungi on water use efficiency of corn under different irrigation regimes and phosphorus in different climatic conditions of Mazandaran province

به ­منظور بررسي برهمكنش قارچ­هاي شبه­ميكوريزا Piriformosporaindica و ميكوريزا Glomusmosseae بر بهبود عملكرد دانه و بهره­وري آب در ذرت در سطوح مختلف آبياري و فسفر، پژوهشي مزرعه­اي در سال زراعي 94-1393 در دو منطقه قراخيل (قائم­شهر) و بايع ­كلا (نكا) به ­صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك­هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام گرفت. تيمار آبياري در سه سطح (آبياري كامل، 75 و 50 درصد نياز آبي گياه) در كرت­هاي اصلي و چهار سطح تلقيح (بدون تلقيح، تلقيح بذر با قارچ گلوموس موسه، تلقيح بذر با قارچ پيريفورموسپورا اينديكا و تلقيح همزمان دو قارچ) به­ همراه سه سطح كود فسفره (عدم مصرف، 50 و 100 درصد مورد نياز گياه) در كرت­هاي فرعي قرار گرفتند. مطابق نتايج، تلقيح همزمان قارچ­ها موجب افزايش معني­دار ميزان عملكرد دانه در هر دو منطقه (به­ترتيب 8/6 و 6/3 درصد براي ايستگاه­هاي قراخيل و بايع ­كلا) گرديد. در هر دو منطقه، همزيستي قارچ­هاي ميكوريزا و شبه­ميكوريزا به ويژه تلقيح همزمان موجب بهبود قابل­توجه بهره ­وري مصرف آب شد. همچنين، بيشترين تأثير مثبت اين همزيستي بر كارآيي مصرف آب در هر دو منطقه در شرايط آبياري 50 درصد (به­ ترتيب 4/33 و 4/15 كيلوگرم بر مترمكعب) مشاهده شد. در مجموع، نتايج بيانگر هم­افزايي مطلوب اين قارچ­ها در بهبود بهره­ وري آب ذرت به ­ويژه در شرايط كم­ آبياري است.

In order to evaluate the effects of mycorrhiza-like fungi, Piriformospora indica, and mycorrhiza fungi, Glomus mosseae, symbiosys on corn (Zea mays L. cv. SC 704) grain yield and water use efficiency under different limited irrigation regimes and phosphorus, a field experiment was conducted as split factorial based on a randomized complete block design at two stations of Gharakhil and Bayekola during growing season of 2015. Treatments were different irrigations at three levels (100, 75 and 50% ofcrop water requirement) in main plots, four levels of inoculation (control, Pi inoculation, Gm inoculation and Pi + Gm inoculation) and three levels of phosphorus (control, 50 and 100 % of crop requirement) in sub plots as factorial. According to the results, simultaneous inoculation of Pi and Gm induced significant increase in grain yield in both regions (8.6 and 6.3 % for Gharakhil and Bayekola stations, respectively). In both regions, symbiotic fungi incolationimprovement of productivity of water use obtained when Pi and Gm were inoculated (especially simultaneous inoculation), in all irrigation treatments. The most of the positive effects of coexistence were observed in both area under irrigation 50% (4.33 and 4.15 Kg/ha, respectively). Overall, the inocolation, results represented a synergistic effect of two applied fungi for ameliorating the corn water use efficiency, especially under limited irrigations.