تعيين حدود بهينه عوامل مديريتي در افزايش عملكرد گندم در استان گلستان

Determination of the optimum managements ranges in order to increasing wheat yield in Golestan province

در اين تحقيق با جمع‌آوري اطلاعات مديريتي حدود 700 مزرعة گندم در استان گلستان طي سالهاي زراعي 93-1392 و 94-1393 و استفاده از آناليز خط مرزي، علاوه‌بر برآورد عملكردهاي پتانسيل‌، حد بهينة عوامل مديريتي بررسي‌شده براي دستيابي به اين عملكردهاي پتانسيل در شرايط آبي و ديم شناسايي شد. بر اين اساس، اطلاعات جمع‌آوري‌شده در مورد عوامل مديريتي در سه بخش آبي، ديم پرمحصول و ديم كم‌محصول تجزيه‌و تحليل شد. با رسم پراكنش داده هاي عملكرد در مقابل متغيرهاي مختلف مديريتي، بالاترين عملكردها در سطوح مختلف هر نهاده يا مديريت خاص انتخاب شد. با توجه به نتايج، عملكرد پتانسيل گندم در استان گلستان در شرايط آبي، ديم پرمحصول و ديم كم‌محصول به‌ترتيب 6816، 5791 و 3932 كيلوگرم در هكتار تخمين زده شد كه فاصله‌اي 42، 31 و 50 درصدي با عملكردهاي واقعي اين مناطق دارد. بر اساس نتايج اين تحقيق، تاريخ كاشت بهينه با توجه به شرايط هر منطقه، ميزان بذر مصرفي بهينه در رسيدن به تراكم‌هاي مطلوب، ميزان بهينة مصرف كود نيتروژن و تعداد دفعات تقسيط آن، ميزان مصرف بهينة كودهاي فسفر و پتاسيم، همچنين تعداد دفعات آبياري در شرايط آبي استان تعيين شد. كشاورزان در هر منطقه با رعايت اين حدود بهينه مي‌توانند ميزان توليد در واحد سطح مزارع خود را افزايش دهند و باعث كاهش خلأ عملكرد در استان بشوند.

In this study, collecting of management information from about 700 wheat farms in Golestan province was conducted during two growing seasons of 2013-2014 and 2014-2015. In each of region, potential yields, the optimum crop management and simultaneously the percentage of wheat farms out of the optimal ranges were identified in both irrigated and rainfed conditions using boundary line analysis. To do this, the information was analyzed in three parts of irrigated, high- and low-yield rainfed conditions. By plotting farm’s yield data scatter, against management factors, highest yields in different levels of input or management factors were selected and a boundary function was fitted to the upper boundary of data points. According to the results, potential yield for irrigated, high- and low-yield rainfed wheat were estimated equal to 6816, 5791 and 3932 kg ha-1 with a yield gap of 42, 31 and 50 percent, respectively. The optimum ranges of sowing date, seeding rate, plant density, frequency and the amount of nitrogen fertilizer applied, the amount of nitrogen applied after sowing, the amount of phosphorus (P2O5) and potassium fertilizers (K2O) applied and irrigation frequency were determined according to the results. Consider the optimum managements, farmers in each region can shrink the yield gap and reach potential yield result in increasing the amount of wheat production in Golestan province.