رابطه بين سرمايه اجتماعي و سلامت روان خانواده هاي داراي فرد ناتوان

Relationship between Social Capital and Mental Health among Families with Disabled Members

سابقه و هدف: اولين مواجهه با ناتواني در خانواده صورت مي‌گيرد كه جنبه‌هاي اجتماعي، اقتصادي و روان‌شناختي خاصي دارد. يكي از عوامل اجتماعي تأثيرگذار بر سلامت، سرمايه اجتماعي است كه هدف از اين مطالعه، بررسي رابطه بين سرمايه اجتماعي با سلامت روان خانوارهاي داراي فرد ناتوان در شهر تهران مي‌باشد. مواد و روش‌ها: مطالعه مقطعي حاضر، بهصورت تحليل ثانويه براساس داده‌هاي دور دوم طرح سنجش عدالت در شهر تهران و در سال 1390 انجام ‌شد. نمونه مورد مطالعه شامل: 3571 خانوار داراي فرد ناتوان بود كه پرسشنامه سلامت روان را تكميل كرده بودند. جهت تعيين رابطه سرمايه اجتماعي با سلامت روان خانواده‌هاي داراي فرد ناتوان، از مدل معادلات ساختاري استفاده شد. تجزيه و تحليل داده‌ها با كمك نرم‌افزارهاي SPSS 16 و Amos صورت گرفت. يافته‌ها: 48/4 درصد پاسخگويان را مردان و 51/6 درصد آنان را، زنان تشكيل ‌دادند. از ميان افراد مورد مطالعه، 66/8 درصد سلامت رواني مطلوبي نداشتند. وضعيت سرمايه اجتماعي بين‌گروهي و سرمايه اجتماعي كل، پايين‌تر از سطح متوسط بود. نتايج مدل معادلات ساختاري نشان داد كه سرمايه اجتماعي بهطور معني‌داري با سلامت روان خانواده‌هاي داراي فرد ناتوان رابطه دارد (001/0P<). مدل‌هاي اندازه‌گيري با توجه به شاخص‌هاي RMSEA:0.896 GFI:0.975 CFI:0.06 برازش مناسبي داشتند. استنتاج: سرمايه اجتماعي از عوامل اجتماعي مهم و تأثيرگذار بر سلامت روان خانوارهاي داراي فرد ناتوان است. در اين راستا، فراهم نمودن شرايط مناسب جهت مشاركت‌هاي اجتماعي بيشتر، ايجاد اعتماد عمومي و حمايت‌هاي عاطفي، رواني و اجتماعي بيشتر، در خصوص اين خانواده‌ها در جهت ارتقاي سلامت روان آنها، اقدامي لازم به‌نظر مي‌رسد.

Background and purpose: The first conflict with disability takes place in the family, which is associated with certain socio-economic and psychological aspects. Social capital is one of the social factors that affects health. The aim of this study was to identify the relationship between social capital and mental health of families with disabled members in Tehran, Iran. Materials and methods: This cross-sectional study is a secondary analysis conducted based on the data obtained from the Urban Health Equity Assessment and Responses National Tool Project, which was administered in 2011. The study population included 3571 families with disabled members, who completed the mental health questionnaire. Data analysis was conducted using structural equation modeling in SPSS and AMOS. Results: The participants included 48.4% males. Among the participants, 66.8% were not in good state of mental health. The values for bonding and total social capital were lower than the standard levels. The results of the structural equation modeling showed a significant relationship between social capital and mental health of the families with disabled members. Conclusion: Social capital is a significant and effective factor in the mental health of families with disabled members. Therefore, appropriate conditions are needed to improve social participation and public trust and increase emotional, mental, and social support to promote the state of mental health in involved families.