اثرات جايگزيني ورمي‌ كمپوست و پرليت با پيت به عنوان خاك پوششي بر رشد و عملكرد قارچ دكمه‌اي

Effects of the replacing vermicompost and perlite instead of peat as casing soil on growth and yield of mushroom

پيت به عنوان مهمترين منبع خاك پوششي در پرورش قارچ است. پيت اغلب وارداتي است يا از تالاب‌ها برداشت مي‌شود كه آثار سوء زيست محيطي را در پي دارد. بنابراين، به‌منظور بررسي آثار جايگزيني ورمي‌كمپوست و پرليت به عنوان خاك پوششي با پيت بر رشد و عملكرد قارچ دكمه‌اي (Agaricus bisporus) آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه پرورش قارچ كوثر شهركرد در زمستان سال 1394 انجام شد. ده تيمار در نسبت‌هاي مختلف (درصد حجمي) پرليت: ورمي‌كمپوست: پيت شامل T1 - (صفر: صفر: 100)، T2- (صفر: 25: 75)، T3- (12/5: 12/5: 75)، T4- (7/16: 33/3: 50)، T5- (25: 25: 50)، T6- (18/5 56/5: 25)، T7- (25: 50: 25)، T8- (37/5: 37/5: 25)، T9- (33/3: صفر: 66/7)، T10- (50: 50: صفر) استفاده شدند. بيشترين عملكرد با ميانگين 14/72 كيلوگرم بر مترمربع در تيماره T3(12/5: 12/5: 75) و كمترين عملكرد مربوط به تيمار T10 (50: 50: صفر) با 9/43 كيلوگرم بر مترمربع بود. بيشترين و كمترين تعداد قارچ‌هاي برداشت شده به‌ترتيب در تيمار T3(12/5: 12/5: 75) با 547 عدد و تيمار T10 (50: 50: صفر) با 244/67 عدد مشاهده شد. در صفت قطر كلاهك، تيمار T10 (50: 50: صفر) بيشترين قطر با ميانگين 5/9 سانتي‌متر و تيمار T9 (33/3: صفر: 7/66) با ميانگين 8/4 سانتي‌متر كمترين قطر را داشت. در صفت متوسط وزن هر قارچ، تيمارهاي T10(50: 50: صفر) و T3(12/5: 12/5: 75) به‌ترتيب با ميانگين 38 و 26 گرم بيشترين و كمترين وزن هر قارچ را داشتند. نتايج نشان داد كه تركيب خاك پوششي T3 (12/5: 12/5: 75) مي‌تواند جايگزين پيت شود.

Peat is the most important source of casing soil for growing mushroom. Peat often imported or derived from wetlands which have unfavorable environmental impacts. In order to evaluate the effects of the replacing vermicompost and perlite as casing soil instead of peat on growth and yield of the mushrooms (Agaricus bisporus), a factorial experiment was conducted on the randomized complete block design with three replications at Kosar mushroom farm in winter, 2015. Ten treatments in different ratios (volume percentage) of perlite: vermicompost: peat including T1 (0: 0: 100) T2: (0: 25: 75) T3: (12.5: 12.5: 75) T4: (16.7: 33.3: 50) T5 (25: 25: 50) T6: (18.5: 56.5: 25) T7 (25: 50: 25) T8: (37.5: 37.5: 25) T9: (33.3: 0: 66.7) T10 (50: 50: 0) were used. The maximum yield was obtained with T3 treatment with the average of 14.72 kg /m2 and the minimum yield was observed in T10 treatment with 9.43 kg/m2. The maximum and minimum numbers of harvested mushrooms were observed in treatment of T3 with 547 numbers and the treatment of T10 with the number of 244.67, respectively. For cap diameter, the treatment of T10 with an average of 5.9 cm had the maximum and the treatment of T9 with an average of 4.8 cm had the minimum cap diameter. For the average weight of individual mushroom, treatments of T10 and T3 with the average of 38 and 26 gr had the maximum and minimum weight of each mushroom, respectively. The results showed that T3 soil casing combination (12.5: 12.5: 75) can be replaced for peat.