اثر سطوح مختلف نيتروژن و زئوليت بر محتواي كلروفيل ، كميت وكيفيت علوفه تاج خروس تحت تنش كم آبياري

Effect of different levels of nitrogen and zeolite on chlorophyll content, quantity and quality of amaranth forage under deficit irrigation stress

به‌منظور بررسي اثر سطوح مختلف آبياري، نيتروژن و زئوليت بر كلروفيل، عملكرد و كيفيت علوفه تاج خروس، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار، در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس، در دو سال زراعي 1392و 1393 انجام شد. عامل اصلي شامل سطوح مختلف آبياري در سه سطح آبياري بعد از تخليه 40، 60 و 75 درصد آب قابل استفاده و عامل فرعي حاصل از تركيب دو عامل سطوح مختلف نيتروژن با چهار سطح صفر، 80، 160 و 240 كيلوگرم در هكتار و عامل سطوح مختلف زئوليت در دو سطح صفر و 10 تن در هكتار بود. نتايج نشان داد كه افزايش فواصل آبياري، به‌ويژه آبياري بعد از تخليه 75 درصد آب قابل استفاده، منجر به كاهش كلروفيل (37 درصد)، عملكرد خشك علوفه (40 درصد)، ماده خشك قابل هضم (18 درصد)، پروتئين (17 درصد) و خاكستر (16 درصد)، ولي باعث افزايش الياف شوينده در محلول خنثي (16 درصد) و اسيدي (7 درصد) نسبت به تيمار آبياري شاهد شد. اما، كاربرد زئوليت در شرايط تنش كم آبياري، منجر به افزايش محتواي كلروفيل، عملكرد خشك علوفه، ماده خشك قابل هضم، پروتئين و خاكستر و كاهش الياف شوينده در محلول اسيدي و خنثي شد. در شرايط كمبود آب در خاك، همچنين در شرايط كاربرد زئوليت، مصرف بيش از 80 كيلوگرم در هكتار نيتروژن تأثيري در عملكرد علوفه خشك نداشت. بنابراين، در صورت استفاده از زئوليت، كاربرد 80 كيلوگرم در هكتار نيتروژن، براي به‌دست آوردن عملكرد علوفه مناسب و با كيفيت تاج خروس كافي است.

In order to study the effect of different levels of irrigation, nitrogen and zeolite onchlorophyll content, forage yield and quality of amaranth, a split plot factorial experiment was conducted as randomized complete block design with three replications at the Research Farm of Tarbiat Modarres University during 2013 and 2014 growing seasons. Main factor was three irrigation regimes, irrigation after depleting 40, 60 and 75 percent of soil available waterand sub factor was the combination of the two factors: nitrogen levels 0, 80, 160 and 240 kg.h-1 and zeolite levels 0 and 10 ton.h-1. Results showed that increasing irrigation intervals, especially irrigation after depleting 75% of available water, decreased chlorophyll (37%), forage yield (40%), digestible dry matter (18%), crude protein (17%) and ash (16%) but increased neutral detergent fiber (16%) and acid detergent fiber (7%) compared to control irrigation treatments. Zeolite application under water deficit stress conditions increased chlorophyll, forage yield, digestible dry matter, crude protein and ash, and reduced NDF and ADF. Nitrogen consumption more than 80 kg.h-1 had no significant effect on forage dry yield and quality under soil water deficit conditions and application of zeolite; Therefore, Nitrogen application (80 kg.h-1) was sufficient to obtain suitable forage yield and quality of the amaranth with zeolite application.