پهنه بندي استان گلستان از نظر توان و خلا توليد گندم با استفاده از مدل شبيه سازي SSM-Wheat

Zoning Golestan Province in terms of the ability and the wheat production gap using a simulation model (SSM

گندم (Triticum aestivum L.) يكي از مهمترين محصولات زراعي از جايگاه ويژه‌اي در كشور برخوردار است. يكي از راههاي افزايش توليد، كاهش خلأ عملكرد است. در اين راستا با استفاده از مدل شبيه سازي SSM-Wheat و نرم‌افزار GIS ميزان توليد و خلأ عملكرد گندم در استان گلستان بررسي شد. بدين منظور، عملكرد بالقوه در شرايط آبي و ديم در سطح استان شبيهسازي و پهنه بندي عملكرد پتانسيل در محيط GIS انجام شد و سپس خلأ عملكرد و خلأ توليد نيز در شرايط آبي و ديم محاسبه شد. نتايج نشان داد كه با ارقام گندم مورد ارزيابي و روشهاي فعلي زراعي، ميانگين عملكرد بالقوة گندم آبي و ديم به‌ترتيب 8140 و 4930 كيلوگرم در هكتار است. همچنين توليد پتانسيل در شرايط آبي و ديم در استان برابر با 1/35 و 1/11 ميليون تن (جمع 2/469 ميليون تن) بهدست آمد. در صورت شناسايي و رفع عوامل ايجاد كنندة خلأ عملكرد در استان، مقدار كل توليد گندم از حدود يك ميليون تن فعلي (ميانگين 10 سال اخير) به 1/97 ميليون تن قابل افزايش است. براساس نتايج در استان گلستان، مهم‌ترين عوامل ايجاد كنندة خلأ عملكرد گندم با ارقام و مديريت‌هاي زراعي فعلي، مديريت نادرست آبياري، نامناسب بودن ارقام مورد كشت و استفادة نامناسب از كودهاي پايه، سرك و كم‌مصرف است و براي رفع خلأ عملكرد، مصرف 165 تا 215 كيلوگرم بذر در هكتار، استفاده از بذرهاي گواهي شده ارقام مناسب براي كشت آبي و ديم، مصرف حداقل 50 كيلوگرم كود فسفر (معادل P2O5) در هنگام كشت، مصرف حداقل 95 كيلوگرم كود نيتروژن خالص در هكتار و يكپارچه‌سازي مزارع پيشنهاد مي‌شوند.

Wheat (Triticum aestivum L.) as one of the most important agronomic crops has a special status in Iran. Reducing the yield gap is one of the ways to raise the production. In order to, the production rate and the wheat yield gap in Golestan province were analyzed by using a simple simulation model SSM– Wheat and GIS software. For this purpose, the managerial information of wheat farming and cultivation were collected based on the provincial level and with regards to the information of 25 weather station and the region soil information, the potential yield was simulated in the irrigated and rainfed conditions at the provincial level and then the potential yield zoning was performed in the GIS and then with regards to the farmer's production rate and real yield at the provincial level, the yield gap and the production one were also calculated in the irrigated and rainfed conditions. Results indicated that the yield average of irrigated and rainfed potential with regards to the figures and current agricultural methods are respectively 8.140 and 4.930 kg per hectare. Also, the potential production in the irrigated and rainfed conditions was obtained equal to 1.357 and 1.112 million tons (total 2.469 million tons). Results showed that in case of studying and removing the factors which may cause the yield gap in the said province, the wheat production can be increased from the current 926 thousand tons to 1.975 million tons. Based on the results of Golestan province, the most important factors causing wheat yield vacuum with current cultivars and agronomic management, improper irrigation management, improper cultivation of cultivars and inappropriate use of basic fertilizers, road and low fertilizer, and for eliminating yield vacuum, use of 165 to 215 kg of seed per hectare, using certified seeds of suitable cultivars for water and dry farming, consuming at least 50 kg of phosphorus fertilizer (equivalent to P2O5) during cultivation, consuming at least 95 kg of pure nitrogen per hectare and integrating farms are suggested.