اثر تنش خشكي و كودهاي زيستي بر برخي صفات فيزيولوژيك و عملكرد دانه كدوي پوست كاغذي

Effect of drought stress and biofertilizers on some physiological characteristics and grain yield of medicinal pumpkin plants

به‌منظور بررسي تأثير كودهاي زيستي بر رنگدانه‌هاي فتوسنتزي، محتوي رطوبت نسبي آب برگ و عملكرد دانه كدوي پوست كاغذي تحت شرايط تنش خشكي، آزمايشاتي به مدت دو سال در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه زنجان اجرا شد. اين آزمايش به صورت كرن‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. تيمار تنش خشكي بهعنوان عامل اصلي در 4 سطح (شامل تيمارهاي بدون تنش (شاهد)، تنش ملايم، تنش متوسط و تنش شديد) و كودهاي زيستي به عنوان عامل فرعي در 4 سطح (شامل تيمارهاي بدون كاربرد كود زيستي (شاهد)، نيتروكسين، مايكوريزا و تيوباسيلوس) بودند. نتايج تجزية واريانس مركب نشان داد كه اثر متقابل رژيمهاي رطوبتي و كودهاي زيستي در صفات كلروفيل a، b و عملكرد دانه معنادار بود. تيمارهاي نيتروكسين و مايكوريزا در شرايط تنش شديد خشكي غلظت كلروفيل a را به‌ترتيب 15/78 و 21 درصد و غلظت كلروفيل b را به‌ترتيب 40 و 47 درصد نسبت به عدم كاربرد كود زيستي افزايش دادند. فقط تيمار مايكوريزا تأثير مثبت و معناداري در ميزان كارتنوئيد و محتواي رطوبت نسبي آب برگ داشت (به‌ترتيب 19 و 5/58 درصد افزايش در مقايسه با عدم تلقيح). با توجه به تأثير مثبت تيمار نيتروكسين در افزايش عملكرد دانه (به‌ترتيب تحت شرايط تنش متوسط و شديد خشكي، 13 و 12/6 درصد عملكرد دانه را نسبت به تيمار شاهد افزايش داد)، پايين بودن هزينة تهيه و سهولت كاربرد آن، استفاده از تيمار مذكور قابل‌ توصيه است.

In order to study the effects of biofertilizers on the photosynthetic pigments, relative water content (RWC) and grain yield in medicinal pumpkin plants under drought stress condition, experiments were perfumed across two years at research field station of Zanjan University. This experiment was conducted as a split plot based on randomized complete blocks design with three replications. The experiment treatments consisted of drought stress as a main plot in four levels (i.e., control, mild stress, moderate stress and severe stress and biofertilizers as a sub-plot (i.e., no inoculation (control), nitroxin, mycorrhizha and thiobacillus)). Results of combined analysis of variance showed a significant association between irrigation regimes and biofertilizers in terms of chlorophyll a, b and grain yield. Under severe stress condition, nitroxin induced 15.78% and 40% growth in terms of chl a and chl b contents and mycorrizha treatment induced 21% and 47% growth in terms of chl a and chl b contents in comparison with the control, respectively. Only mycorrizha treatment had a positive effect on the RWC and carotenoid content (increased 19% and 5.58% in comparison with no inoculation). Regarding positive effects of nitroxin treatment on increasing of grain yield (under moderate and severe stress condition, caused to 13% and 12.6 % increases in grain yield in comparison with the control, respectively), low cost and easy application, use of mentioned treatment can be recommended.