كاهش اثرات تنش كمبود آب در ارقام گلرنگ .Carthamus tinctorius L با استفاده از پرايمينگ بذر

Alleviation of water deficit stress effects on safflower cultivars by seed priming

ﺑﻪ‌ﻣﻨﻈﻮر ارزيابي استفاده از پرايمينگ بذر جهت كاهش اثرات تنش كمبود آب در ارقام گلرنگ، آزمايشي به‌صورت اسپليت پلات فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1394 در مركز تحقيقات كشاورزي شاهرود اجرا گرديد. كرت اصلي شامل آبياري در سه سطح بر اساس ميزان تبخير از تشتك تبخيركلاس A شامل: عدم تنش كم‌آبي (60 ميلي‌متر تبخير)، تنش كم‌آبي ملايم (120 ميلي‌متر تبخير) و تنش كم‌آبي شديد (180 ميلي‌متر تبخير) و كرت فرعي تركيبي از دو فاكتور ارقام گلرنگ(گلدشت، سينا و صفه) و پرايمينگ بذر (بذور تيمار شده با اسيد‌ساليسيليك و بذور شاهد) بود. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد ﻛﻪ تنش آبي شديد موجب كاهش 29 درصدي عملكرد دانه نسبت به شرايط نرمال شد كه در اين شرايط به ترتيب 33، 25، 29 و 40 درصد بر فعاليت آنزيم‌هاي سوپراكسيدديسموتاز، پراكسيداز، آسكوربات پراكسيداز و كاتالاز افزوده شد و محتواي مالون دي آلدئيد، پرولين و كارتنوئيد افزايش معني‌داري يافت ولي از ميزان كلروفيل كاسته شد. براساس نتايج حاصل از آزمايش پرايمينگ بذر با اسيد ساليسيليك، با افزايش هفت تا نه درصدي فعاليت سيستم دفاع آنتي اكسيداني آنزيمي و افزايش مقاومت گياهان در برابر تنش كم‌آبي موجب بهبود عملكرد دانه در شرايط تنش گرديد. برهمكنش آبياري و رقم تاثير معني‌داري بر عملكرد دانه و فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز، پراكسيداز و آسكوربات پراكسيداز داشت.

In order to evaluate the effects of seed priming to reduce water deficit stress in safflower cultivars, an experiment was conducted as a split plot factorial based on randomized complete block design with three replications at Shahrood Agricultural Research Center in 2015. The main plot consisted of irrigation at three levels based on the evaporation from class A evaporation pan: non water deficit stress (60 mm evaporation), mild water deficit stress (120 mm evaporation) and severe water deficit stress (180 mm evaporation) and subplots consisted of two factors include safflower cultivars (Goldasht, Sina and Soffeh) and seed priming (Primed seeds with salicylic acid and non-primed). The results showed that severe water stress reduced the grain yield by about 29 percent compared to non stress conditions. In these conditions activity of superoxide dismutase, peroxidase, ascorbate peroxidase and catalase enzymes was increased by about 33, 25, 29 and 40 percent respectively. In severe water deficit conditions, content of malondialdehyde, proline and carotenoid significantly increased but the amount of chlorophyll was reduced. Priming of seeds with salicylic acid caused the antioxidant defense system activity to be increased by about 7-9 percent, therefore increased resistance of safflower plants to water stress and resulted in greater seed yield under water stress conditions. Interaction of irrigation and cultivar appeared to be significant on seed yield and activity of catalase, peroxidase and ascorbate peroxidase enzymes.