بررسي خلاء عملكرد ناشي از علف‌هاي هرز و عوامل مديريتي بر عملكرد سويا .Glycin max L در شهرستان كلاله

Effect of weeds and management factors on soybean yield gap in Kalaleh Township

به‌منظور بررسي عوامل مؤثر در كاهش عملكرد سويا، نسبت به عملكرد قابل حصول، آزمايشي به صورت پيمايشي با استفاده از 50 مزرعه سويا در شهرستان‌ كلاله در تابستان سال 1394 انجام گرديد. نمونه‌برداري از علف‌هاي هرز در اوايل فصل رشد سويا بر اساس الگوي دبليو انجام شد. در اين پژوهش كليه اطلاعات مربوط به مديريت زراعي شامل مساحت اراضي، عمليات تهيه بستر بذر، تاريخ كاشت، روش كاشت، رقم مورد استفاده، محل تهيه بذر، ميزان بذر مصرفي، روش مبارزه با علف هرز، نوع، مقدار و زمان مصرف علف‌كش، در قالب پرسش‌نامه و در طول فصل رشد از طريق پرسش از كشاورزان جمع‌آوري و تكميل شد. در پايان فصل رشد ميزان عملكرد ثبت گرديد. از ميان پارامترهاي مختلف مورد بررسي مساحت مزرعه، مقدار بذر مصرفي، استفاده از بذر گواهي‌شده، تاريخ كاشت، علف هرز كنجدشيطاني و علف هرز قياق تأثير معني‌داري بر عملكرد سويا داشتند. نتايج نشان داد بين حداقل عملكرد تخمين زده شده با مدل (1039 كيلوگرم در هكتار) و عملكرد مطلوب (2036 كيلوگرم در هكتار)، 996 كيلوگرم در هكتار خلأ وجود دارد. سهم عدم استفاده از بذرهاي گواهي شده در ايجاد اين ميزان خلأ عملكرد 23/07 درصد، تاريخ كاشت ديرهنگام 15/04 درصد، مقدار مصرف كم بذر 11/54 درصد، مساحت كم مزارع 7/62 درصد، حضور علف‌هرز قياق و كنجد شيطاني به ترتيب 12/47 و 30/25 درصد بود. بنابراين با بهينه‌سازي موارد ذكرشده مي‌توان خلأ عملكرد را كاهش داد و عملكرد را به دو برابر افزايش داد.‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬

To investigate the factors affecting soybean yield loss in comparison to the attainable yield, an experiment was conducted in 50 fields in the township of Kalaleh in summer of 2016. Sampling of weeds were taken in early growing season of soybean based on W pattern. In this study all agronomic management information including land area, farmers experience, seed bed preparation, sowing date, cultivar and provided seed source, sowing methods, seed rate, weeds control methods, amount and time of applied herbicide and wheat harvest time were collected during growing season by preparing questionnaire and complete them with farmers. In evaluated fields, 13 weed species belonged to 11 families were observed. Among the various parameters, field area, seed rate, certified seed application, planting date, Asian spider flower (Cleome viscosa L.) and Johnson grass (Sorghum halepense L.) had the significant effects on soybean yield. The minimum and optimum predicted yields with model were 1039 and 2036 kg/ha-1, respectively. Thus there was 996 kg/ha-1 gap between minimum and optimum predicted yield in this township. Results showed certified seed (23.07 percent), delay planting date(15.04 percent), low seed rate (11.54 percent), low field area(7.62 percent), present of Johnson grass(12.47 percent) and asian spider flower(30.25 percent) weeds were the most effective factors on this yield gap. With optimizing mentioned agronomic managements could reduce yield gap and increased yield to double.