ارزيابي اثرات مديريت كود نيتروژن در مرحلة گلدهي بر عملكرد كلزا در شرايط گرگان

Evaluation of nitrogen fertilizer management effects on yield in flowering stage of rapeseed in Gorgan region

به منظور ارزيابي اثرات مديريت كود نيتروژن در مرحلة جوانه زرد به‌عنوان يكي از مراحل مهم گلدهي بر عملكرد دانة كلزا با بهره‌گيري از شاخص تغذية نيتروژن (نسبت غلظت نيتروژن در گياه به حالت مطلوب آن)، آزمايشي به‌صورت آشيانه‌اي و در قالب طرح كاملا تصادفي در 15 مزرعه منتخب شهرستان گرگان كه در سه سطح مديريت خوب، متوسط و ضعيف طبقه‌بندي شده بودند، در سال زراعي 89 ـ 1388 انجام شد. در طول اين مطالعه، با هدف كمي‌سازي مديريت زراعي، پرسشنامه‌هايي نيز با كمك كشاورزان تكميل شد. بر‌اساس نتايج به‌دست‌آمده، سطوح مديريت مورد بررسي از نظر شاخص تغذية نيتروژن داراي تفاوت معني‌دار (P<0.01) بودند. در اين آزمايش با وجود آنكه مقادير شاخص تغذية نيتروژن در مزارع با سطح مديريت خوب بالاتر از ديگر سطوح مديريت بود، اما در طول فصل رشد و در هر سه سطح مديريت، ميزان اين شاخص كمتر از يك اندازه‌گيري شد، كه نشان‌دهندة محدوديت در رشد و عملكرد گياه به دليل كمبود نيتروژن است. بين شاخص تغذية نيتروژن در مرحلة جوانة زرد با عملكرد دانه نيز همبستگي مثبت و معني‌دار (P<0.05) وجود داشت كه اهميت دسترسي به منابع نيتروژن در مرحلة جوانة زرد را تأييد مي‌كند.

To evaluate the effects of nitrogen management at yellow budding stage on seed yield with using nitrogen nutrition index (ratio of nitrogen concentration in the plant to optimum concentration), of rapeseed farms in Gorgan, an experiment was conducted as a nested model arranged in a complete randomized design (CRD) in 2010. Fifteen rapeseed fields were classified at three levels of management (optimum, middle, weak). During the experiment, questionnaires were completed by farmers for quantification of agricultural management. The results showed that levels of management are significantly difference from nitrogen nutrition index (NNI) (P<0.01). Although quantities of nitrogen nutrition index (NNI) were higher in optimum level of management than the middle and weak levels, but at all management levels during the growing season, the index was less than one. This indicates restriction in development and production due to nitrogen deficiency. Nitrogen nutrition index in yellow budding stage have, significant positive correlation (P<0.05) with seed yield, and confirmed importance of access to nitrogen sources in yellow budding stage.