پاسخ عملكرد ، اجزاي عملكرد ، محتواي پروتئين و روغن دانه ارقام سويا به تغيير تاريخ كاشت در منطقة شيروان

Response of Seed Yield Components, Protein and Oil Content of Soybean Cultivars to Various Sowing Date in Shirvan

اين پژوهش به منظور بررسي اثر تاريخ كاشت بر عملكرد، اجزاي عملكرد، محتواي پروتئين و روغن نه رقم سويا، در منطقة شيروان، انجام شد. در اين مطالعه نه رقم سويا (هابيت، هاك، بلاك هاك، سنچوري، كلومبوس، كلارك، سحر، زان و ويليامز) در سه تاريخ كاشت (اول خرداد، 15 خرداد و 30 خردادماه) به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار ارزيابي شدند. نتايج نشان داد كه با تأخير در كاشت عملكرد دانه، درصد روغن، تعداد روز از كاشت تا گل‌دهي، تعداد روز از كاشت تا غلاف‌دهي و ساير اجزاي عملكرد به‌صورت معني‌داري كاهش يافت. تاريخ كاشت دوم خرداد با 2338 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه و روغن را داشت. در حالي كه، بيشترين درصد پروتئين در تاريخ كاشت سوم به‌دست آمد. بين ارقام سويا از نظر عملكرد دانه و صفات اندازه‌گيري‌شده (به جز تعداد دانه در بوته و درصد روغن) اختلاف معني‌داري مشاهده شد. رقم زان با 2395 كيلوگرم در هكتار بيشترين عملكرد دانه را داشت. رقم سحر شاخص برداشت كمتري داشت و عملكرد كمتري نسبت به ساير ارقام توليد كرد. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه عملكرد دانه و درصد روغن با تأخير در كاشت كاهش، ولي درصد پروتئين افزايش يافت. ارقام زان، بلاك هاك و هاك در همة تاريخ‌هاي كاشت عملكرد دانه و روغن بيشتري نسبت به ساير ارقام داشتند و براي كشت در مناطق سردسير توصيه مي‌شوند.

To study the response of yield,yield components,protein and oil content of soybean cultivars to delay in planting in Shirvan region, an experiment was conducted at Research Farm of the Faculty of Agriculture, Shirvan in 2010. In this study, nine soybean cultivars (Habit, Hack, Black Hack, Cencutry, Cloumbos, Clark, Sahar, Zane and Willams) were evaluated at different sowing dates (20 May, 4 June and 20 June) in factorial experiment based on randomized complete block design with three replications. The results indicated that yield components, protein content and grain yield significantly reduced by delay planting. The first planting (20 May) had the highest grain yield (2338 kg/ha). There were significant differences between soybean cultivars for grain yield and other traits except oil content. Zane cultivar had the highest grain yield. Sahar cultivar had the lowest grain yield due to the reduced harvest index, increase days to flowering and days to poding. The results indicated that delay in planting causes reduction in grain yield. Zane, Black Hack, and Hack cultivars had the highest grain yield in all planting dates.