بهينه‌سازي كشت درون‌شيشه‌اي پايه‌هاي رويشي تترا ، نماگارد و GF677

Optimization of in vitro culture in Tetra, Nemaguard and GF677 clonal rootstocks

با توجه به مشكلات ناشي از كاربرد پايه­ هاي بذري و غير­يكنواخت در باغ­هاي درختان ميوه هسته ­دار، استفاده از پايه­ هاي يكنواخت و سازگار با اين درختان الزامي است. به منظور تعيين بهترين محيط كشت، ريزنمونه­ هاي جوانة انتهايي و جوانه­ هاي جانبي پايه­ هاي تترا، نماگارد و GF677 در اواسط بهار تهيه شدند و پس از گندزدايي، در شرايط درون‌ شيشه ­اي روي محيط­ هاي كشت MS تغيير‌يافته، WPM و Knop هر كدام داراي 0/6 ميلي­گرم در ليتر بنزيل آدنين و 0/01 ميلي­گرم در ليتر نفتالين استيك اسيد قرار گرفتند. اين پژوهش به‌صورت آزمايش فاكتوريل در قالب طرح پايۀ كاملاً تصادفي با چهار تكرار و چهار نمونه در هر تكرار به اجرا درآمد. طبق نتايج، پايه­ هاي تترا، GF677 و نماگارد به‌ترتيب بيشترين تعداد گياهچه را توليد كردند. پاية نماگارد در محيط كشت Knop، هيچ پرآوري را به همراه نداشت. ريزنمونه­ هاي نماگارد در اين محيط كلروز شدند. اين محيط كشت به ايجاد كلروز در گياهچه­ هاي حاصل از ريزنمونۀ تترا منجر شد. ريزنمونه ­هاي هر سه پايه در محيط MS تغيير‌يافته، بيشترين تعداد و طول گياهچه را توليد كردند، بنابراين، تيمار تركيب تنظيم‌كننده­ هاي رشد روي محيط MS تغيير‌يافته ارزيابي شد. به منظور تعيين بهترين تركيب تنظيم‌كننده ­هاي رشد، سه تركيب مختلف ارزيابي و بررسي شد. تركيب هورموني 0/6 ميلي­گرم در ليتر بنزيل آدنين و 0/01 ميلي­گرم در ليتر نفتالين استيك اسيد، بيشترين تعداد و طول گياهچه را توليد كردند. افزايش غلظت تنظيم‌كننده­هاي رشد به ميزان 8/0 و 1 ميلي­گرم در ليتر بنزيل آدنين و 0/1 و 0/5 ميلي­گرم در ليتر نفتالين استيك اسيد به شيشه ­اي‌شدن و توليد كالوس در پاية GF677 منجر شد. در هر سه ريزنمونه بيشترين تعداد ريشه و درصد ريشه­زايي در محيط MS تغيير‌يافته با 1 ميلي­گرم در ليتر نفتالين استيك اسيد حاصل شد. پاية تترا بيشترين تعداد و طول ريشه را توليد كرد.

According to problems caused by application of non-uniform seedling rootstocks in stone fruit trees orchards, the use of uniform and consistent rootstocks with these trees is essential. For determination of the best culture medium, explants of apical and lateral buds of Tetra, Nemaguard and GF677 rootstocks were prepared. Explants were placed in modified MS, WPM and Knop media each containing 0.6 mg/l BAP and 0.01mg/l NAA in mid-Spring and after disinfection. This research was carried out as factorial experiment in a completely randomized design with four replicates and four observations per each replication. Tetra, GF677 and Nemaguard rootstocks produced the highest of plantlet number respectively. Nemaguard rootstock did not show any proliferation in Knop medium and Nemaguard explants showed chlorosis on this medium. This medium caused chlorosis in produced plantlets of Tetra explants. Explants of every three rootstocks were produced the highest plantlet number and length in MS modified medium. Therefore, combinations of plant growth regulators were evaluated in this medium. Three different combinations were evaluated. Among different combinations of plant growth regulators (0.8 and 1 mg/l BAP and 0.1 and 0.5 mg/l NAA), the highest plantlet number and length were produced in MS medium containing 0.6mg/l BAP and 0.01mg/l NAA. Increase of plant growth regulators concentrations led to vitrification and callus production in GF677 rootstock. The highest root number and rooting percent were achieved in modified MS medium containing 1 mg/l NAA and explants of Tetra rootstock produced the highest root number and length.