كارايي مصرف نيتروژن ، عملكرد و برخي خصوصيات زراعي ذرت تحت پرايم بذر و زمان كاربرد نيتروژن

Nitrogen use efficiency, yield and some agronomic characteristics of maize under on-farm seed priming and times of nitrogen application

به منظور بررسي تأثير پرايمينگ مزرعه‌اي بذر و تقسيط كود نيتروژني بر كارايي مصرف نيتروژن، عملكرد و برخي خصوصيات زراعي ذرت سينگل‌كراس 704 اين پژوهش در سال 1390 به روش فاكتوريل در قالب بلوك‌‌‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعة تحقيقاتي اسدآباد اجرا شد. تيمارها شامل پرايم مزرعه‌اي بذر در سه سطح (پرايم با آب، پرايم با محلول روي و بدون پرايم) و زمان مصرف كود نيتروژنه با پنج سطح (شامل بدون كاربرد، كاربرد يك، دو، سه و چهار‌مرحله‌اي) بود. نتايج نشان داد ميزان نيتروژن دانه در پرايم با محلول روي و كاربرد چهار مرحله­اي كود نيتروژن به بالاترين ميزان، 1/6 درصد، رسيد. بيشترين عملكرد دانه در تيمار تركيبي كاربرد سه مرحله‌اي كود نيتروژن و پرايم با محلول روي (10769 كيلوگرم در هكتار) به‌دست آمد كه نسبت به تيمار بدون پرايم و مصرف‌نكردن كود نيتروژن، 77 درصد افزايش داشت. در اين تحقيق پرايم‌كردن و كاربرد تقسيطي كود نيتروژن سبب كاهش شاخص برداشت شد. پرايم‌كردن بذر باعث افزايش 32/7، 19/6 و 30 درصدي شاخص‌هاي كارايي زراعي نيتروژن، عامل جزئي سودمندي نيتروژن و كارايي بازيافت نيتروژن دانه نسبت به تيمار شاهد شد. كاربرد سه مرحله‌اي نيتروژن نيز سبب افزايش 117/6، 23/6 و 450 درصدي شاخص‌هاي مذكور نسبت به كاربرد يك‌مرحله‌اي كود نيتروژن شد.

To investigate the effect of on-farm seed priming and different times of nitrogen fertilizer application on maize Sc 704, an experiment was conducted at Agricultural Research Station, Asadabad- Iran, in 2011 as a factorial in randomized complete block design with three replicates. The first factor was on-farm seed priming in 3 levels (prime with tap water, prime with zinc solution and no primed. The second factor was nitrogen application in 5 levels (without nitrogen application, all nitrogen applied at planting time, 2 stages application, 3 stages application and 4 stages application. Results showed that, grain nitrogen content was highest in zinc solution priming and 4 stages nitrogen application (1.6%). Maximum grain yield was achieved by triple nitrogen stages application and zinc solution priming combination (10796 kg/ha) that increased about 77% to no-primed and no-nitrogen treatment. In this experiment, seed priming and splitting of nitrogen application time caused decrease in the harvest index. Priming increased agronomic nitrogen efficiency, partial factor productivity of nitrogen and recovery efficiency of grain nitrogen 32.7, 19.6, 30% compare with no-primed treat respectively and triple stages nitrogen application increased these indexes 117.6, 23.6, 450% respectively in compare with one stage application of nitrogen fertilizer.