مطالعه غلظت رادن‌ در محيط‌هاي مسكوني شهرستان طارم-زنجان

Reconnaissance study of residential radon concentration in Tarom country-Zanjan

زمينه و هدف: رادن بعلت تاثيرگذاري بر سلامت بسيار مورد توجه است. مناطق شمالي ايران پتانسيل بالاي انتشار رادن دارند و پژوهش حاضر به اندازه‌گيري غلظت رادن در منازل مسكوني شهرستان طارم- زنجان و مقايسه آن با مقادير استاندارد و مجاز بين‌المللي پرداخته است. روش بررسي: سيستم غيرفعال با استفاده از آشكارسازهاي رد پاي هسته‌اي حالت جامد (SSNTD) بواسطه توانايي در تعيين غلظت زمينه و بازه زماني درازمدت براي اين پژوهش انتخاب و تعداد 30 آشكارساز براساس شبكه‌بندي مشخص در ساختمان‌هاي مسكوني مناطق چورزق، آب‌بر و گيلوان از توابع طارم- استان زنجان، براي مدت 3 ماه استقرار و پس از اين مدت آشكارسازها براي شمارش تعداد ردپاها به آزمايشگاه ارسال شده است. يافته‌ها: براساس نتايج، ميانگين غلظت رادن چورزق Bq/m3 220/51، آب‌بر Bq/m3 95/25 و گيلوان Bq/m3 119/84 بدست آمد. ميانگين غلظت رادن در طارم را مي‌توان معادل Bq/m3 130/57 برآورد كرد. براساس مقادير P-value ميان غلظت رادن با سن ساختمان و تعداد ساكنين رابطه‌اي ديده نمي‌شود. در مقايسه نتايج اين پژوهش با استاندارد پيشنهادي USEPA، از مجموع نمونه‌ها تنها يك مورد در محدوده سطح هدف رادن، 15 مورد در بازه متوسط تا سطح عمل و باقي‌ در مواجه با سطح بالايي از رادن و نيازمند اقدامات اصلاحي هستند. نسبت به خطوط راهنماي WHO نيز 12 نمونه كمتر از حد مرجع و باقي نمونه‌ها در سطح بالاتر قرار مي‌گيرند. نتيجه‌گيري: براساس نتايج اين پژوهش و ديگر مطالعات، مواردي چون آناليز خاك قبل از ساخت‌ و ساز، بكارگيري مصالح مقاوم در برابر نشت و نفوذ و پايش مداوم سطح رادن در منطقه پيشنهاد مي‌شود.

Background and Objective: Radon is highly regarded because of its impacts on public health. Northern regions of Iran have a high potential for radon emissions. This research aimed to measure residential radon concentrations in Tarom country- Zanjan and to compare the results with international standards and acceptable values. Materials and Methods: Passive diffusive samplers, Solid State Nuclear Track Detector (SSNTD), with the ability to determine background and longtime concentration, were selected for this study. A total of 30 detectors were located based on a pre-identified network in the residential buildings of Chavarzaq, Ab Bar and Gilvan for a period of three months. Then, detectors were sent to a laboratory for counting the traces. Results: Based on the results, average radon concentrations in Chavarzaq, Ab Bar and Gilvan were 220.51, 95.25 and 119.84 Bq/m3, respectively. The average radon concentration in Tarom was about 130.57 Bq/m3. There was no meaningful relationship between radon concentration with the age of buildings or number of occupants. In comparison of the results with USEPA standards it was observed that among total samples just one of them was in the range of target level, and 15 detectors were in the range of target to action levels and the remaining samples showed high level of radon requiring corrective measures. In addition, 12 detectors showed values less than the reference level of WHO and the remaining detectors had higher values than WHO level. Conclusion: Based on results of this research, soil analysis before construction, application of building materials resistant to leakage and regular monitoring of radon levels in region were suggested.