اثر كاربرد ماده ضدتعرق آترازين بر بهبود صفات فيزيولوژيكي، عملكرد و اجزاي عملكرد گلرنگ در شرايط ديم

Effect of atrazine anti-transpiration application on improving physiological traits, yield and yield components of safflower under rainfed condition

به منظور امكان بهبود صفات فيزيولوژيكي، عملكرد و اجزاي عملكرد گياه گلرنگ با كاربرد ماده ضدتعرق در شرايط ديم، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار در شهرستان ميانه (استان آذربايجان شرقي) در سال زراعي 90-1389 اجرا شد كه در آن آترازين به عنوان ماده ضدتعرق در چهار سطح صفر (شاهد)، 80، 120 و 160 گرم ماده مؤثره در هكتار و سه زمان استفاده (ساقه روي، گلدهي و دانه‌بندي) به صورت محلول پاشي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه بين تيمارها از نظر تمامي صفات مورد بررسي اختلاف معني داري وجود داشت. محلول پاشي 80 و 120 گرم ماده مؤثره در هكتار آترازين به ويژه در مرحله گلدهي با ايجاد شرايط مناسب نظير كاهش دماي كانوپي، افزايش سرعت فتوسنتز و محتواي كلروفيل، موجب بهبود عملكرد و اجزاي عملكرد نسبت به شرايط تنش در كاشت ديم شد. محلول پاشي با مقدار 160 گرم ماده مؤثره در هكتار نه تنها موجب بهبود رشد نشد، بلكه به عنوان يك عامل جلوگيري كننده رشد عمل نمود. بيشترين و كمترين تعداد غوزه بارور در بوته، تعداد دانه در غوزه و همچنين عملكرد دانه به ترتيب از محلول پاشي در زمان گلدهي با مقدار 120 گرم ماده مؤثره در هكتار و زمان ساقه روي با مقدار 160 گرم ماده مؤثره در هكتار آترازين به دست آمد.

In order to possibility of improving physiological traits, yield and yield components of safflower (Carthamus tinctorius cv. sina) by anti-transpiration application in rainfed condition, a research was carried out in factorial based on randomized complete block design (RCDB) with three replications in Miyaneh region (East Azarbaijan province - Iran) in 2011. The treatments antitranspirant rate were zero (control), 80, 120 and 160 g a.i.ha-1. The antitranspirant application time was at elongation, flowering and seed filling stages. The results showed that there were significant differences between treatments in all studied traits. Applying atrazine at 80 and 120 g a.i.ha-1 specially in flowering stage by providing plant favorite conditions such as reducing canopy temperature, increasing photosynthesis and chlorophyll content, improved yield and yield components comparing to rainfed stressed condition. Applying atrazine at 160 g a.i.ha-1 did not improve growth but acted as a growth inhibitor. The highest and lowest number of prolific capitol, number of seed in capitol and also grain yield were obtained at 120 g a.i.ha-1 in flowering time and 160 g a.i.ha-1 in elongation time, respectively.