تاثير نيتروژن و زمان برداشت بركارايي مصرف كود و عملكرد كمي و كيفي سورگوم علوفه اي

Effects of nitrogen and harvesting date on fertilizer use efficiency and qualitative and quantitative yield of sorghum bicolor

به منظور بررسي تأثير نيتروژن و زمان هاي مختلف برداشت بر عملكرد سورگوم، آزمايشي در سال 1389 به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد اردبيل انجام شد. فاكتورها شامل سطوح مختلف كود نيتروژن از منبع اوره در چهار سطح (صفر، 60، 120 و 180 كيلوگرم در هكتار) و زمان هاي مختلف برداشت علوفه در سه سطح شروع گلدهي، دو و چهار هفته بعد از گلدهي بودند. نتايج نشان دادند كه بيشترين عملكرد علوفه در كرت هايي براورد گرديد كه 180 كيلوگرم كود نيتروژن در چهار هفته بعد از گلدهي استفاده شده بود و كمترين آن در حالت شروع گلدهي و بدون مصرف كود نيتروژن براورد گرديد. مقايسه ميانگين ها نشان داد كه بيشترين ميزان كارايي مصرف كود در به كارگيري 60 كيلوگرم كود نيتروژن در چهار هفته بعد از گلدهي و كمترين مقدار آن در حالت شروع گلدهي با مصرف 180 كيلوگرم كود نيتروژن براورد گرديد. بيشترين مقدار پروتئين ساقه و برگ در بالاترين مقادير از مصرف كود نيتروژنه براورد گرديد. با توجه به نتايج پژوهش حاضر، به منظور افزايش عملكرد علوفه سورگوم در شرايط اقليمي منطقه مورد بررسي، توصيه مي شود برداشت در مرحله چهار هفته بعد از شروع گلدهي با مصرف 180 كيلوگرم نيتروژن در هكتار انجام شود، اما چنانكه بهبود كارايي مصرف كود مدنظر باشد، 60 كيلوگرم نيتروژن در چهار هفته بعد از گلدهي پيشنهاد مي گردد.

In order to study the influence of nitrogen and different harvesting dates on sorghum yield, a split plot experiment based on randomized complete block design was conducted with three replications in 2010 at the Research Farm of Islamic Azad University, Ardabil branch. Factors were: different harvesting dates in three levels containing, beginning of flowering, two and four weeks after beginning of flowering and nitrogen fertilizer in four levels (zero, 60, 120 and 180 kg N.ha-1). The results showed that maximum of forage yield was obtained by the plots which were applied 180 kg N.ha-1 in four weeks after beginning flowering and the least of it was in no application of nitrogen fertilizer in beginning of flowering. Means comparison showed that the highest nitrogen use efficiency was obtained by the plots which was applied 60 kg N.ha-1 in four weeks after beginning flowering and the least of it was in application of 180 kg N.ha-1 × beginninig of flowering. Maximum of stem and leaf protein was obtained in the highest of nitrogen fertilizer rates. It seems that in order to increasing of forage yield, should be applied 180 kg N.ha-1 × four weeks after beginning flowering in climate conditions of Ardabil. If the aim is to improve nitrogen use efficiency, then applying 60 kg N.ha-1 in four weeks after beginning flowering can be suggested.