اثر تاريخ كاشت و تراكم بوته بر تاريخ تشكيل سوخ، عملكرد و صفات زراعي جمعيت بهبود يافته پياز بهبهان

Effects of Planting Date and Planting Density on Bulbing Date, Yield and Agronomic Traits of Improved Population of Behbahan Onion

اين تحقيق به صورت آزمايش اسپليت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار به مدت دو سال زراعي (92-1390) در ايستگاه تحقيقات كشاورزي بهبهان اجرا شد. فاكتور اصلي چهار تاريخ كاشت بذر در خزانه شامل 15 شهريور، 30 شهريور، 14 مهر و 29 مهرماه بود. فواصل بين رديف (20، 30 و 40 سانتي‌متر) و فواصل بين بوته‌ها روي رديف (5، 7/5 و 10 سانتي‌متر) به صورت فاكتوريل، به عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شدند. در سال اول آزمايش در تيمارهاي مورد مطالعه، سوخ از 26 اسفند با طول روز 12 ساعت و 3 دقيقه تا 6 ارديبهشت با طول روز 13 ساعت و 16 دقيقه نشكيل شد. در سال دوم تشكيل سوخ از 10 سفند با طول روز 11 ساعت و 35 دقيقه تا 20 فروردين با طول روز 12 ساعت و 58 دقيفه متغير بود. برداشت سوخ‌ها در زمان افتادگي 50 تا 80 درصد برگ‌ها و شروع خشك شدن آن‌ها انجام شد. حداكثر عملكرد (52/62 تن در هكتار) در تاريخ كاشت 30 شهريور توليد به دست آمد ولي اختلاف عملكرد دو تاريخ كاشت 15 شهريور و 30 شهريور معني‌دار نبود. بيشترين بولتينگ (017/5%) در تاريخ كاشت 15 شهريور ماه مشاهده شد. مقدار عملكرد در فاصله بين رديف 20 سانتي‌متر (51/52 تن در هكتار) نسبت به دو فاصله بين رديف 30 و40 سانتي متر و در فاصله بين بوته 5 سانتي‌متر (47/92 تن در هكتار) نسبت به دو فاصله بين بوته 7/5 و 10 سانتي‌متر بيشتر بود. كاهش تراكم بوته سبب كاهش درصد بولتينگ شد. بر اساس نتايج اين پژوهش، كاشت بذر جمعيت بهبود يافته پياز بهبهان در تاريخ 30 شهريور در خزانه و نشاكاري با تراكم 100 بوته در متر مربع با فاصله 5 × 20 سانتي‌متر براي منطقه بهبهان قابل توصيه است.

The present study was conducted in split factorial based on RCBD with four replications at Behbahan Agricultural Research Station during 2011-13 cropping seasons, to determine the suitable sowing date in nursery and plant density in farm for improved population of Behbahan onion. Main plots consisted of four planting dates 6 September, 21 September, 6 October and 21 October. Sub plots were combination of three row spacings (20, 30 and 40 cm) and three plant spacings (5, 7.5 and 10 cm) as factorial. Earliest time of bulbing was estimated using bulbing ratio and statistical method of cusmus. In the first year bulbing occurred between photoperiods of 12 h and 3 min (17 March) and 13 h and 16 min. (27 April). In the seconed year bulbing occured between photoperiods of 11 h and 35 min. (1 March) and 12 h and 46 min. (9 April). Bulbs were harvested when 50-80% of top foliage had fallen and collapsd. Planting date of 21 September produced the highest yield (52.62 tha-1), however difference of yield between planting dates of 6 and 21 September was not significant. Planting date of 6 September had the maximum bolted plants (17.5%). By delay in planting date, bolted plants percent was decreased. Yield of plants with 20 cm row spacing (51.52 tha-1) and 5 cm plant spacing (47.92 tha-1) was higher than plants with the other row and plant spacings. Reduced planting density decreased bolted plants percent. According to the results, sowing of improved population of Behbahan onion on 21 September in nursery and transplanting with 20× 5 cm distance (100 plants per m2) is recommended for behbahan area.