انتخاب بهترين روش مديريتي دفع نخاله‌هاي ساختماني شهر تهران با ديدگاه توسعه پايدار ‌‌براساس تكنيك تحليل سلسله مراتبي

Selection of the best management method for construction and demolition waste disposal in Tehran with the view of sustainable development based on Analytical Hierarchy Process (AHP)

زمينه و هدف: آلودگي­هاي زيست محيطي ناشي از تخليه و تلنباركردن پسماندهاي ساخت و تخريب اثرات نامطلوبي را بر روي بهداشت جامعه گذاشته است. اين پژوهش با هدف انتخاب بهترين روش مديريتي جهت دفع پسماندهاي ساختمان‌سازي و تخريب شهر تهران در سال 1395 با استفاده از روش تحليل سلسله مراتبي (AHP) صورت گرفت. روش بررسي: اين تحقيق از نوع توصيفي- كاربردي است. جامعه پژوهش شامل صاحب‌نظران و متخصصان بهداشت محيط در زمينه مديريت پسماندهاي ساختماني بود. در اين مطالعه ابتدا معيارها و همچنين گزينه‌هاي مختلف دفن بهداشتي‌، بازيافت و استفاده‌‌ مجدد در نظر گرفته شد. سپس با استفاده از فرايند تحليل سلسله مراتبي، معيارهاي مختلف امتيازدهي شد و به‌وسيله نرم افزار Expert Choice 11 مقايسه و آناليز گرديد. يافته‌ها: نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه در 6 سال گذشته درصد تخليه در مراكز دفن ثابت 68 درصد، در گودهاي مجاز 9 درصد و در مراكز استحصال 23 درصد بود. اولويت نهايي معيارها با توجه به معيار اقتصادي به ترتيب شامل استفاده مجدد (0/492)، بازيافت (0/274) و دفن بهداشتي (0/235) بود. همچنين با توجه به معيار زيست محيطي به ترتيب استفاده مجدد (0/492)، بازيافت (0/373) و دفن بهداشتي (0/198) گزارش شد و با توجه به معيار اجتماعي به ترتيب دفن بهداشتي (0/5)، بازيافت (0/279) و استفاده مجدد (0/222) بود. نتيجه‌گيري: در اين مطالعه گزينه­­ استفاده مجدد با وزن 0/439 بهترين گزينه­ دفع و گزينه بازيافت با وزن 0/312 دومين ارجحيت و همچنين گزينه دفن در زمين با وزن 0/250 به عنوان گزينه نهايي انتخاب شد.

Background and Objective: Environmental pollution due to dumping construction and demolition wastes has adverse effects on public health. This study aimed to select the best method for managing construction and demolition wastes disposal in Tehran by AHP. Materials and Methods: This research was a descriptive study. The study population consisted of environmental health experts in the field of construction waste management. Initially, criteria and alternatives for construction waste management, recycling and reuse and landfilling were identified and classified. Using Analytical Hierarchy Process (AHP), different outcomes were compared based on scoring by Expert Choice 11 software. Results: The results of this study showed that the discharge percentage in the permanent landfills was 68%, in temporary pits was 9% and in recovery centers was 23% in the last 6 years. The final priority of criteria with respect to the economical criterion was reuse (0.492), recycling (0.274) and landfilling (0.235), respectively. Also, according to the environmental criterion, the scores for reuse, recycling and landfilling were 0.492, 0.373 and 0.198 respectively. Based on social criterion the calculated scores were 0.5, 0.279 and 0.222 for landfilling, recycling and reuse, respectively. Conclusion: In this study, the reuse option with the weight of 0.439 was the best disposal option; and the recycling option with the weight of 0.312 was the second priority. Landfilling showed the lowest score with the weight of 0.250.