پديد آورندگان :
نظرپور، احد دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز - گروه زمين شناسي، اهواز، ايران , قنواتي، نويد دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز - گروه خاك شناسي، اهواز، ايران , بابايي نژاد، تيمور دانشگاه آزاد اسلامي واحد اهواز - گروه خاك شناسي، اهواز، ايران
كليدواژه :
پتانسيل ريسك اكولوژيك , شاخص جامع آلودگي نمرو , فاكتور غني‌شدگي , فلزات سنگين
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: هدف از مطالعه حاضر بررسي فاكتور غني شدگي (EF)، شاخص جامع آلودگي نمرو (NIPI) و پتانسيل ريسك اكولوژيك (Er) فلزات سنگين (سرب، نيكل، مس، روي، كادميوم، واناديوم و كروم) در خاك هاي سطحي ميدان نفتي اهواز است.
روش بررسي: جهت دستيابي به اين هدف، تعداد 49 عدد نمونه خاك به صورت سيستماتيك برداشت و به روش جذب اتمي (AAS) آناليز شده است.
يافته ها: ميانگين غلظت فلزات مورد مطالعه به ترتيب: Pb (251/20)، Ni(94/06)، Cu (75/80)، Zn(132/84)، Cd (0/69)، V (4/97) و Cr (141/48) (mg/kg) است. ميانگين فاكتور غني شدگي در نمونه هاي خاك به‌صورت Zn< Cr< Cu< Ni< Pb V< Cd< كاهش مي يابد. شاخص جامع آلودگي نمرو نشان دهنده سطح آلودگي شديد براي كليه فلزات به جز واناديوم است. پتانسيل ريسك اكولوژيك فلزات مورد مطالعه نشان دهنده ريسك پايين براي فلزات V، Cd، Zn و Cr، ريسك متوسط براي Cu و ريسك قابل توجه براي فلزات Pb و Ni است. مقدار ميانگين شاخص ريسك (RI) فلزات مورد مطالعه نشان داد كه 27 نمونه (55/10 درصد) داراي ريسك متوسط، 21 نمونه (42/85 درصد) داراي ريسك قابل توجه و تنها 1 نمونه (2/05 درصد) داراي ريسك اكولوژيكي بالا است.
نتيجه گيري: نتايج بدست آمده از فاكتور غني شدگي، پتانسيل ريسك اكولوژيك و شاخص ريسك، نشان داد كه منبع آلودگي فلزات مورد مطالعه فعاليت هاي انسان زاد از قبيل فعاليت هاي حفاري نفتي در منطقه مورد مطالعه است.
چكيده لاتين :
Background and Objective: The aim of the present study was to investigate the concentration, enrichment factor, Nemrow integrated pollution index, and potential ecological risk of heavy metals including (Pb, Ni, Cu, Zn, Cd, V and Cr) in surface soils of Ahvaz oil filed.
Materials and Methods: For this purpose, 49 soil samples with a systematic scheme from Ahvaz oil field were analyzed by atomic absorption method.
Results: The mean concentration of heavy metals was as follow: Pb (251.20), Ni (94.6), Cu (75.80), Zn (132.84), Cd (0.69), V (4.97) and Cr (141.48) (mg/kg). The average value of enrichment factor in the soil samples decreased as Pb>Ni>Cu>Cr>Zn>Cd>V. Nemrow integrated pollution index (NIPI) indicated high level of pollution for the studied heavy metals except V. The Potential ecological risk of the studied heavy metals showed a low potential ecological risk for V, Cd, Zn and Cr; Cu showed a moderate risk and Ni and Pb indicated a considerable ecological risk. The mean value of the risk index indicated that 27 (55.10%) of the soil samples with a moderate risk, 21 (42.85%) with a considerable risk and one sample (2.05%) with a high ecological risk.
Conclusion: The obtained results from the enrichment factor, Potential ecological risk, and risk index indicated that the main source of heavy metals in the study area were anthropogenic sources such as oil drilling activities.
