بررسي وضعيت سلامت روان و عوامل مرتبط با آن در ميان دبيران دبيرستانهاي شهرهاي سنندج و بيجار

Study of mental health status and its related factors among high school teachers in cities of Sanandaj and Bijar

زمينه و هدف : با توجه به ارتباط تنگاتنگ معلمان با دانش‌آموزان و نقش آنها در ارتقاي سلامت روان، شناسايي كودكان در معرض خطر اختلالات روان شناختي و ارجاع آنان براي دريافت كمك‌هاي تخصصي، بررسي سلامت رواني در اين قشر جامعه ضروري بنظر مي‌رسد. لذا اين مطالعه با هدف تعيين وضعيت سلامت روان و عوامل مرتبط با آن در ميان معلمين دبيرستانهاي شهرهاي سنندج و بيجار طراحي و اجرا گرديد. روش بررسي : اين مطالعه يك مطالعه توصيفي- تحليلي (مقطعي) بود. حجم نمونه به ميزان 1391 نفر برابر با جامعه آماري بود كه به صورت سرشماري وارد مطالعه شدند. پس از مراجعه به مدارس و توضيح هدف مطالعه براي معلمان و اخذ رضايت آنها جهت شركت در مطالعه، داده‌ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد سلامت عمومي ( GHQ 28 ) و پرسشنامه محقق ساخته، تكميل و جمع‌آوري گرديد. در كل ميزان پاسخدهي در نمونه‌ها 60% بود و نهايتاً با توجه به ناقص بودن تعدادي از پرسشنامه‌ها اطلاعات 710 فرد مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. تجزيه و تحليل داده‌هاي بدست آمده پس از ورود به رايانه با كمك نرم افزار آماري SPSS انجام شد و توزيع فراواني مطلق و نسبي گروهها تعيين شد و جهت تحليل داده‌ها از آزمون آماري مجذور كاي استفاده گرديد. يافته‌ها: شيوع عدم سلامت روان در ميان افراد مورد مطالعه 33/5% بوده كه به تفكيك در سنندج 34% و در بيجار 32/9% بود. همچنين ميزان عدم سلامت روان در جنس مذكر و مؤنث به ترتيب 34/7% و 32/1% بود. در بين عوامل مرتبط با سلامت روان فقط بين تعداد اعضاي خانواده با عدم سلامت روان رابطه معني‌داري ديده شد، به گونه‌اي كه بيشترين شيوع عدم سلامت روان مربوط به تعداد اعضاي خانواده 2 نفر با 53/2% و كمترين شيوع مربوط به تعداد اعضاي خانواده 4 نفر با 27/7% بود (0/001 >p ). نتيجه‌گيري: نظر به شيوع بالاي عدم سلامت روان در ميان معلمان در اين مطالعه، طراحي مطالعات وسيعتر در اين زمينه در سطح استان و انجام اقدامات مداخله‌اي براي ايجاد وضعيت زندگي مناسب‌تر براي معلمان و رفع مشكلات آنها و ايجاد امنيت و رضايت شغلي در اين قشر و شناخت فاكتورهاي استرس‌زا در آنها با انجام مطالعات آتي، ضروري به نظر مي‌رسد.

Background and Aim: Considering close relationship of the teachers with students and their role in promotion of mental health, recognizing children at risk of psychological disorders and referring them to obtain specialized supports, the survey of mental health among teachers seems necessary. Therefore, this study was preformed to evaluate mental health status and its related factors among high school teachers in cities of Sannandaj and Bijar. Material and Methods: This was a cross sectional study. Sample size included 1391 individuals and sampling method was census. After referring to schools, explaining the goal of the study to the teachers, and taking their consent to participate in our survey, data were completed and gathered based on the standard questionnaire of general health (GHQ28) and a researcher-made questionnaire. Finally 60% of the subjects took part in this study. Some of the questionnaires were incomplete and only 710 teachers completed the study. Collected data were processed with SPSS software and analyzed by means of chi-square test. Results: The prevalence of lack of mental health among the subjects was 33.5% on the whole (34% in Sannandaj and 32.9% in Bijar). Also, the rates of lack of mental health among male and female subjects were 34.7 and 32.1 respectively. Among the factors influencing mental health only the number of family members showed a significant relation with lack of mental health, most prevalent in families with 2 members (53.2%) and least prevalent in families with 4 members (27.7%). Conclusion: Considering high prevalence of lack of mental health among teachers in this study, it seems necessary to plan extended studies in this field all over the province in the future and take interventional measures to provide more appropriate life status with professional contentedness and security for the teachers, solve their problems and recognize their occupational stressful factors.