بررسي ارتباط بين انگيزه هاي فرزندآوري و توانمندي باروري زنان: يك مطالعه همبستگي

Relationship between Childbearing Motivations and Women Reproductive Empowerment: A Correlational Study

سابقه و هدف: توانمندي باروري زنان به مفهوم توانايي و حق تصميم‌گيري آزادانه در فعاليت‌هاي باروري مانند تعداد فرزند و فاصله بين فرزندان مي باشد. اين مطالعه با هدف تعيين ارتباط بين انگيزه‌هاي فرزندآوري و توانمندي باروري زنان انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه توصيفي- همبستگي، تعداد 810 زن(500 زن شهري و 310 زن روستايي) مراجعه كننده به مراكز بهداشتي شهرستان ساري، به روش نمونه گيري خوشه اي دو مرحله اي در سال 1396 وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوري داده ها، چك ليست ويژگي هاي جمعيتي- باروري، پرسشنامه انگيزه هاي فرزندآوري ميلر و پرسشنامه توانمندي زنان در باروري بود. تجزيه و تحليل داده ها با آزمون هاي آماري تي مستقل، آناليز واريانس يك طرفه، ضريب همبستگي پيرسون و رگرسيون خطي انجام شد. يافته‌ها: ميانگين و انحراف معيار نمره توانمندي باروري زنان در جمعيت شهري و روستايي به ترتيب 86/12±65/91 و 14/13±46/91 بوده كه از نظر آماري تفاوت معني داري نداشته است (593/0=(p. آزمون رگرسيون خطي نشان داد كه توانمندي باروري زنان با بعد مثبت انگيزه هاي فرزندآوري به طور مستقيم (001/0< p، 13/0= β ) و با بعد منفي انگيزه‌هاي فرزندآوري به‌طور معكوس (001/0< p، 30/0- = β ) ارتباط دارد. هم‌چنين عواملي مانند وضعيت اشتغال زنان (003/0< p، 11/0= β )، تحصيلات همسر (029/0< p، 13/0= β ) و سن آخرين فرزند (021/0< p، 07/0-= β ) از ساير عوامل موثر بر توانمندي باروري زنان مي‌باشد. استنتاج: توانمندي باروري زنان از عوامل مختلف اجتماعي-اقتصادي متاثر مي باشد كه به نظر مي رسد يكي از عوامل مهم آن سطح تحصيلات مردان است. لذا برنامه ريزي هاي مناسب در اين خصوص نتايج سودمندي را در ارتقاء توانمندي باروري زنان به همراه خواهد داشت.

Background and purpose: Female reproductive empowerment refers to the ability and rights to make free decisions in reproductive activities such as number of children and birth intervals. This study was designed to investigate the relationship between childbearing motivations and women reproductive empowerment. Materials and methods: In this descriptive-correlational study, 810 women living in both urban (n=500) and rural (n= 310) areas participated. They were selected via two stage cluster sampling in Sari healthcare centers, 2017. Data were collected using a demographic-reproductive characteristics checklist, the Childbearing Questionnaire (CBQ), and Women's Empowerment Questionnaire. Data analysis was done applying independent t-test, one-way ANOVA, Pearson correlation coefficient, and linear regression. Results: There was no significant association in the mean score for women reproductive empowerment in urban and rural areas (91.65± 12.86, 91.46±13.14, respectively, P= 0.593). The present study showed that women reproductive empowerment was directly associated with positive dimension of childbearing motivations (β=0.13, P <0.001) while it was inversely associated with negative dimension of childbearing motivations (β= -0.30, P <0.001). Also, women employment status (β=0.11, P= 0.003), husband's educational background (β=0.13, P= 0.029), and age of the last child (β= -0.07, P= 0.021) were amongst the factors affecting women reproductive empowerment. Conclusion: Women reproductive empowerment is associated with diferent socio-economic factors among which husbands' educational level is believed to be highly effective. Therefore, appropriate planning on this issue is of great benefit in improving women reproductive empowerment.