آموزش پايش رشد تنظيم شده براساس الگوي پرسيد به مادران در پيشگيري از اختلال رشد كودكان 12-6 ماهه در مراكز بهداشتي درماني شيراز: يك مطالعه مداخله‌اي

Mothers' educational program based on the precede model on the prevention of growth retardation in 6 to 12-month old children in the health centers of Shiraz city, Fars Province, Iran: An Interventional Study

زمينه و هدف: اختلال رشد كودك ناشي از نا آگاهي تغذيه­اي، عدم مراقبت و پايش رشد مناسب مي­باشد. اين مطالعه به منظور بررسي تأثير آموزش پايش رشد تنظيم شده براساس الگوي پرسيد به مادران در پيشگيري از اختلال رشد كودكان 12-6 ماهه انجام شد. روش­ كار: اين پژوهش نيمه­تجربي، بر روي 120 نفر (60 نفر گروه مداخله و 60 نفر گروه شاهد) از مادران تحت پوشش مراكز بهداشتي درماني شيراز كه داراي كودك تك قلو و تغذيه انحصاري با شير مادر بودند، انجام شد. روش جمع ­آوري اطلاعات، مشتمل بر پرسشنامه­ اي كه شامل مشخصات جمعيت ­شناختي، سؤالات سنجش اجزاي الگوي پرسيد (آگاهي، نگرش، عوامل قادركننده و عوامل تقويت كننده و عملكرد مادران) و سنجش وزن كودكان بود. مداخله­ ي آموزشي طي 6 جلسه آموزش به مدت 55 تا 60 دقيقه انجام شد و پرسشنامه مذكور قبل و 4 ماه بعد از مداخله­ي آموزشي توسط گروه مداخله تكميل گرديد. نتايج: پس از انجام مداخله­ ي آموزشي در گروه مداخله، ميانگين امتياز آگاهي (0/001>p) و ميانگين امتياز نگرش (0/001>p) افزايش معني­ داري نشان داده است. نتايج اين پژوهش نشان مي­دهد كه عوامل قادركننده (استفاده از منابع آموزشي، تشكيل كلاس­هاي آموزشي)، عوامـل تقويت­ كننده و ميانگين امتياز عملكرد مـادران و همچنين ميانگين وزن كودكـان در گروه مداخلـه نسبت به گروه شاهد افزايش معنـي ­داري داشته است (0/001>p). نتيجه ­گيري: نتايج فوق نشان­دهنده تأثير مثبت برنامه مداخله ­ي آموزشي پايش رشد براساس تمام سازه­ هاي الگوي پرسيد در پيشگيري از اختلال رشد كودكان در جامعه ­ي مداخله مطالعه مي­باشد.

Background and Aim: Child growth disorders are a result of nutritional ignorance and lack of appropriate care and growth monitoring. This study was conducted to assess the effects of mothers' educational program based on the precede model on the prevention of growth retardation in 6 to12- month old children in the health centers of Shiraz city, Fars Province, Iran. Materials and Methods: This quasi-experimental study included 120 mothers (60 cases and 60 controls) with a single exclusively-breastfed child under the coverage of health centers in Shiraz city, Fars province, Iran. A questionnaire was used to collect data on demographic characteristics and the precede model components (knowledge, attitude, enabling and reinforcing factors and maternal behavior). In addition, the children were weighed and their weights recorded. The mothers' educational intervention consisted of six 55 to 60-minute sessions. The questionnaire was completed by the case mothers before and 4 months after the intervention. Results: The interventional educational program brought about statistically significant increases in the mean scores of knowledge (p<0.001) and attitude (p<0.001). Further analysis of the data also showed that the enabling (training sessions and using references) and reinforcing factors, as well as practice score of the mothers and the mean weight of the children in the case group improved significantly as compared to the control group (p<0.001). Conclusion: The results of this study indicate that an interventional educational program for mothers based on the precede pattern had a positive effect in the prevention of growth retardation in the study population.