مقدار فلزات جيوه، سرب و كادميوم در اندام‌هاي ماهي بياه (Liza abu)

Mercury, cadmium and lead contents of tissues of Liza abu fish in the Dez and Bahmanshir Rivers, Iran

زمينه و هدف: اين تحقيق در سال 1388 به منظور تعيين غلظت فلزات سنگين جيوه، سرب و كادميوم در بافت­ هاي عضله، كبد و آبشش ماهي بياه (Liza abu) رودخانه­ هاي بهمن شير و دز، در استان خوزستان انجام شد. روش­ كار: در اين تحقيق 108 نمونه ماهي بياه تهيه شد. جهت استخراج فلزات از بافت ­هاي مورد مطالعه، از روش هضم خشك استفاده شد و تعيين غلظت فلزات سنگين به وسيله دستگاه جذب اتمي Perkin Elmer 4100 صورت پذيرفت. تجزيه و تحليل داده ­ها با نرم افزار SPSS17 و به كمك آزمون t انجام شد كه وجود يا عدم وجود اختلاف معني­ دار در سطح 5 درصد (0/05= p) تعيين گرديد. نتايج: بالاترين غلظت جيوه، كادميوم و سرب به ترتيب 0/005±0/029، 0/047±0/506 و 0/096±0/71 ميلي­گرم بر كيلوگرم در آبشش و پايين­ترين غلظت به ترتيب 0/001±0/023، 0/040±0/346 و 0/030±0/903 ميلي­گرم بر كيلوگرم در عضله بود. براساس نتايج به دست آمده در اين تحقيق غلظت كادميوم در آبشش، كبد و عضله ماهي بياه بين رودخانه­ هاي بهمن شير و دز اختلاف معني­ داري داشت (p<0/05)، اما فلزات جيوه و سرب در اندام­هاي مورد مطالعه ماهي بياه در رودخانه ­هاي دز و بهمن شير اختلاف معن ي­داري نداشت. نتيجه­ گيري: در اين تحقيق مقدار جيوه در مقايسه با آستانه استاندارد سازمان بهداشت جهاني پايين ­تر بود اما مقدار سرب و كادميوم از آستانه بالاتر بود.

Background and Aim: The objective of this study was to determine the contents of heavy metals Hg, Cd and Pb in the muscle, liver and gill tissues of Liza abu fish in the Dez and Bahmanshir Rivers in Khoozestan Province, Iran in winter 2010. Materials and Methods: The study included 108 samples of Liza abu tissues. The metals were extracted from the tissues using the wet-digestion method and their concentrations were determined by atomic absorption spectrophotometer Perkin Elmer 4100. Analysis of the data was done using the SPSS17 software, the statistical test being the t-test ((p≤0.05).). Results: The highest concentrations (mg/Kg) of Hg (0.029±0.005), Cd (0.506±0.047) and Pb (1.07±0.096) were found in the gill and their lowest concentrations, 0.023±0.001, 0.346±0.040 and 0.903±0.030, respectively, in the muscle. The concentrations of Cd in the gull, muscle and liver were significantly different (p≤0.05) between the Dez and Bahmanshir River fish samples, but the differences with regard to Hg and Pb concentrations were not different between the 2 rivers (p≥0.05). Conclusion: The mercury content of Liza abu tissues was lower, while the lead and cadmium contents were higher, than the respective WHO standards (permitted levels).