بررسي مطلوبيت زيستگاهي سگ ماهي خاردار كيوان Cobitis keyvani Mousavi-Sabet et al., 2012 در رودخانه توتكابن (شاخه فرعي رودخانه سفيدرود) با استفاده از مدل ﺟﻤﻌﻲ ﺗﻌﻤﻴم ياﻓﺘﻪ (GAM)

Investigating habitat suitability of Keyvan spined loach, Cobitis keyvani Mousavi-Sabet et al., 2012 in Totkabon River (Sefidroud river basin) using generalized additive models (GAM)

به منظور حفاظت تنوع زيستي اكوسيستم هاي رودخانه اي، شناخت نيازهاي زيستي آبزيان آن امري ضروري است. از اين رو اين تحقيق با هدف مطالعه خصوصيات و مطلوبيت زيستگاهي گونه بومي گونه سگ ماهي خاردار كيوان (C. keyvani) در رودخانه توتكابن با استفاده از مدل جمعي تعميم يافته (GAM) به اجرا درآمد. براي بررسي ويژگي هاي زيستگاهي اين گونه، فراواني افراد و فاكتورهاي زيستگاهي شامل 6 فاكتور ارتفاع از سطح دريا (m)، عمق آب (cm)، عرض رودخانه (m)، سرعت جريان (m/s)، قطر متوسط سنگ بستر (cm) و شاخص سنگ بستر، در 16 ايستگاه از پايين دست به سمت بالادست رودخانه مورد سنجش قرار گرفت. داده هاي پيوسته حاصل در نرم افزار Moped، بر اساس مدل جمعي تعميم يافته و توزيع Poisson تحليل شدند. در مدل حاصل، متغيرهاي شاخص بستر، عرض رودخانه، سرعت جريان و ارتفاع از سطح دريا در تمامي تركيب ها معني دار بودند. ارتفاع، سرعت جريان و شاخص بستر رابطه معكوس و فاكتور عرض رودخانه رابطه مستقيم با فراواني سگ ماهي جويباري خاردار كيوان را نشان داد. با توجه به نتايج، زيستگاه انتخابي سگ ماهي جويباري خاردار كيوان مناطقي با سرعت بالاي آب، بسترماسه اي- گلي (حاصل از ته نشست رسوبات معلق)، با عرض زياد و ارتفاع و عمق كم مي باشد.

In order to protect the biodiversity of riverine ecosystems, understanding the biological requirements of aquatics is essential. Therefore, this study was conducted to investigate the habitat suitability of Keyvan spined loach, (C. keyvani) in its distribution range within Totkabon River using generalized additive models (GAMs). To study the habitat characteristics of this species, frequency and six habitat variables including elevation (m), depth (cm), river width (m), flow velocity (m/s), average diameter of substrate stones (cm) and substrate index (%SI) were measured at 16 stations from the downstream to upstream. Continuous data were analyzed in Moped software based on GAM model and Poisson distribution. In the obtained model, bed index, river width, flow velocity and elevation above sea level in all combinations were significant. Elevation, water velocity, and bed index were inversely correlated and river width showed a direct relationship with frequency of spiny loach. Based on the results, the habitat suitability of Keyvan spined loach is regions with high-velocity, sandy-clay bed (due to deposition of suspended sediment), with higher width and low elevation and depth.