اثر منطقه توليد و اندازه بذر بر شاخص هاي جوانه زني و اجزاي رشد هتروتروفيك گياهچه بادام زميني (Arachis hypogaea)

Effect of Production Region and Seed Size on Germination Indices and Heterotrophic Growth Components of Peanut Seedling (Arachis hypogaea

به‌منظور بررسي اثر منطقه توليد و اندازه بذر بر شاخص­هاي جوانه ­زني و رشد هتروتروفيك گياهچه بادام‌زميني از آزمون­هاي جوانه­ زني استاندارد، سرما و پيري تسريع شده استفاده شد. اين تحقيق در سال­هاي 1389 تا 1391 در سه مزرعه بادام­ زميني در شهرستان آستانه اشرفيه و آزمايشگاه زراعت دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت انجام شد. آزمون­ها با استفاده از آزمايش فاكتوريل با طرح پايه بلوك­هاي كامل تصادفي در سه تكرار به مرحله اجرا درآمد. فاكتور اول منطقه توليد بذر در سه سطح [نقره­ ده، امشل و بندر كياشهر] و فاكتور دوم اندازه بذر در سه سطح [بزرگ، متوسط و كوچك] بودند. نتايج نشان داد كه اثر منطقه توليد بر سرعت جوانه­ زني (P<0.01) و ضريب يكنواختي جوانه ­زني (P<0.05) معني­داري بود كه بيشترين ميانگين (به ترتيب 6/17 و 18/11 بر روز) در بذرهاي امشل مشاهده شد. اثرمتقابل منطقه توليد در اندازه بذر بر شاخص ميانگين سرعت جوانه­ زني (P<0.05) معني­ دار شد كه بيشترين ميانگين (282/22) متعلق به بذرهاي بزرگ توليد شده در امشل بود. اثر منطقه توليد بر مقدار استفاده از ذخاير بذر در آزمون­هاي جوانه­ زني استاندارد (P<0.01) و سرما (P<0.05) معني­ دار بود. اثر اندازه بذر بر مقدار استفاده از ذخاير بذر و نسبت ذخاير بذر مصرف شده در هر سه آزمون جوانه­ زني (P<0.01) معني­ دار شد. بيشترين مقدار استفاده از ذخاير بذر در منطقه امشل (استاندارد و سرما به ترتيب 0/562 و 0/440 ميلي­ گرم در هر بذر) وجود داشت. همچنين بذرهاي بزرگ بيشترين مقدار استفاده از ذخاير بذر (استاندارد، سرما و پيري به ترتيب 0/541، 0/470 و 0/277 ميلي­ گرم در بذر) را از خود نشان دادند. بيشترين نسبت ذخاير بذر مصرف شده در بادام زميني (استاندارد، سرما و پيري به ترتيب 1/371، 1/310 و 1/664 متعلق به بذرهاي كوچك بود.

To study the effect of production region and seed size on germination indices and heterotrophic growth components of peanut seedling, a study was performed in three peanut fields in Astaneh Ashrafieh and Agronomy Laboratory of Rasht Islamic Azad University from 2010 to 2012. This research was carried out using the standard germination, cold and accelerated aging tests. Tests were performed using factorial experiment with a completely randomized block design in 3 replications. The first factor was seed production region in 3 levels (Noghredeh, Amshal and Bandar-Kiyashahr) and the second factor was seed weight in 3 levels [large, medium and small]. The results indicated that the effect of production region on the germination speed (p<0.01) and coefficient of uniformity of germination (p<0.05) was significant so that the maximum means (6.17 and 18.11 day-1, respectively) were achieved in seeds produced in Amshal. The effect of the interaction of the region and seed size on the mean germination speed was significant so that the maximum mean (282.22) was achieved in large seeds produced in Amshal. The effect of production region on the seed reserve use rate was significant in standard germination (p<0.01) and cold tests (p<0.05). The effect of seed size on the seed reserve use rate and seed use reserve fraction were significant (P<0.01) in all the three germination tests. The maximum amount of seed reserve use rate was achieved in seeds produced in the Amshal region (in standard and cold tests with averages of 0.562 and 0.440, respectively). In addition, the maximum amount of seed reserve use rate was achieved in large seeds (with averages of 0.541, 0.470 and 0.277 mg per seed in standard, cold and aging tests, respectively). The maximum seed use reserve fraction was achieved in small seeds (with averages of 1.371, 1.310 and 1.664 in standard, cold and aging tests, respectively).