اثرات پرتودهي گاما بر صفات جوانه‌زني و بنيه بذر گياه دارويي لگجي (Capparis spinosa var. parviflora)

The Effects of Gamma Radiation on Seed Germination and Vigour of Caper (Capparis spinosa var. parviflora) Medicinal Plant

در اين پژوهش، اثرات دزهاي مختلف پرتو گاما بر فيزيولوژي و جوانه‌زني بذر گياه لگجي بررسي گرديد. پرتودهي گاما با استفاده از كبالت 60 و با سرعت پرتوتابي 018/0 گري در ثانيه با 5 سطح اشعه گاما (0، 20، 40، 60، 100 گري) در قالب طرح كاملاً تصادفي با 4 تكرار انجام شد. نتايج نشان داد كه پرتو دهي گاما، برخي خصوصيات جوانه‌زني بذر را به طور معني‌داري تحت تأثير قرار مي‌دهد. به طوري كه دز 100 گري در مقايسه با ساير سطوح، درصد جوانه‌زني را 43/2 درصد افزايش داد. ميانگين زمان جوانه‌زني در تيمارهاي گاما نسبت به شاهد نيز 0/91 روز كاهش نشان داد. طول ساقه‌چه در تيمارهاي گاما نسبت به شاهد افزايش 3/62 درصدي نشان داد؛ به طوري كه وزن‌تر و خشك ساقه‌چه در دز 100 گري به ترتيب نسبت به شاهد 171/4 و 127/2 درصد افزايش داشت. وزن‌تر و خشك ريشه‌چه به ترتيب 417/9 و 668 درصد نسبت به شاهد افزايش داشتند. شاخص بنيه بذر نيز در دز 100 گري در مقايسه با شاهد 32/3 درصد افزايش داشت. در بين دزهاي مورد بررسي، دز 100 گري گاما با مقادير هر چند اندك، داراي بيشترين تأثير بر جوانه‌زني و فيزيولوژي بذر گياه لگجي بود. اين تحقيق آشكار ساخت كه پرتودهي گاما تأثير قابل توجهي بر ارتقاء اكثر صفات جوانه‌زني بذور لگجي ندارد.

In this study, the effect of different doses of gamma radiation was investigated on seed germination factors of Caper species. Gamma irradiation was performed using a cobalt-60 radiation with the radiation speed of 0.018 Gray/second and five doses of gamma radiation (0, 20, 40, 60 and 100 Gray) in a completely randomized design with 4 replication. The results showed that gamma radiation significantly affects some of the seed germination factors. So that the 100 Gray treatment increased the germination percentage up to 43.2% as compared with other treatments. The average time of germination in seeds treated with gamma decreased 0.91 days rather than control. Length of the stem let in gamma treatments increased 62.3% rather than control; so that the fresh and dry weight of stem let at 100 Gray were respectively increased 171.4 and 27.3% in comparison with the control. The fresh and dry weight of rootlets were respectively increased 417.9% and 668% rather than the control one. Seed vigor at 100 Gray was 32.3% higher than the control. From among the different studied doses, 100 Gray showed the highest influence on the seed germination and physiology although the induced changes were in low amounts. This study revealed that gamma irradiation has not major influences on improving seed germination characteristics of Caper shrubs