مطالعه برخي تغييرات بيوشيميايي در ژنوتيپهاي پنبه در شرايط آبياري با آب شور

Study on some biochemical characteristics of cotton genotypes under irrigation by saline water

پژوهش حاضر در سال زراعي 94-1393 به‌منظور بررسي اثرات شوري آب آبياري بر برخي تغييرات بيوشيميايي ژنوتيپهاي پرتوتابي شده موتانت پنبه در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان اصفهان با استفاده از آزمايش كرتهاي خرد شده بر پايهي طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل سه سطح آب آبياري با شوريهاي 4 (شاهد)، 8 و 12 دسيزيمنس بر متر بهعنوان كرتهاي اصلي و سه ژنوتيپ شايان، موتانت ال-ام-1673 و ال ام-1303 بهعنوان كرتهاي فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج نشان داد اثر آبياري با آب شور بر همه ويژگيها بهجز قندهاي احيايي و غيراحيايي از نظر آماري معنيدار بود. اثر ژنوتيپ فقط بر ميزان نشاسته و برهمكنش آبياري با آب شور و ژنوتيپ بر قندهاي محلول و قندهاي غير احيايي، نشاسته و كاروتنوئيد معنيدار بود. در شرايط آبياري با شوري 12 دسيزيمنس بر متر ميزان پروتئين محلول و قندهاي محلول به ميزان 50 درصد و پرولين به ميزان 45 درصد نسبت به شاهد افزايش يافت. فعاليت آنزيم پراكسيداز در شوري 8 نسبت به شوري 12 دسيزيمنس بر متر به ميزان 28 درصد افزايش يافت. افزايش شوري سبب كاهش ميزان كلروفيل (40 درصد نسبت به شوري 8 دسيزيمنس بر متر) و افزايش رنگيزههاي كمكي از جمله كاروتنوئيدها (50 درصد) و آنتوسيانينها (23 درصد) شد. عدم اختلاف معنيدار بين ژنوتيپها در اكثر صفات و با توجه به خصوصيت تحمل به شوري ژنوتيپ شايان ميتوان نتيجه گرفت كه دو ژنوتيپ ال ام 1303 و ال ام 1673 نيز همانند ژنوتيپ شايان داراي تحمل بالايي به شوري هستند. با توجه به بالاتر بودن ميزان قندهاي محلول، قندهاي احيايي و كاروتنوئيد در ژنوتيپ ال ام 1303، ميتوان نتيجه گرفت كه اين ژنوتيپ از وضعيت فيزيولوژيك بهتري در برابر شوري نسبت به ژنوتيپ شايان برخوردار باشد.

This experiment was laid out in order to study on effect of irrigation saline water on biochemical characteristics of mutant cotton lines in Isfahan Agricultural and Natural Resources Center, Iran at 2014-2015, by using of split plot arrangement based on complete block design with three replications. Experimental treatments were three irrigation water [4 (as control), 8 and 12 dS m-1] at main plots and three cotton genotypes (LM1673, LM1303 and Shayan) in sub plots. Results showed that the effect of irrigation using saline water on all traits was significant except reducing and non-reducing sugars. Effect of cultivar was significant on starch content and interaction between irrigation using saline water and cultivars was significant on soluble and non-reducing sugars, starch content and carotenoids. Irrigation by 12 dS m-1 saline water, soluble protein and soluble sugars increased as 50% and prolin content increased as 45% rather than control treatment. Proxidase (POX) enzyme activity in irrigation by 8 dS m-1 saline water treatment increased as 50% rather than irrigation by 12 dS m-1 saline water treatment. By increasing of irrigation water salinity, decreased chlorophyll content (40% rather than 8 dS m-1 saline water) and increased relief pigments such as carotenoids (50%) and anthocyanin (23%). In many traits, because of non-significant different amomg genotypes and with regards to high tolerance characteristics of Shayan genotype to salinity can be concluded that LM-1303 and LM-1673 had high tolerance to salinity same to Shayan genotype. With regard to higher soluble sugar, non-reducing sugar and carotenoids in LM-1303 genotype, can be concluded that this genotype had better physiological status under salinity compare to Shayan genotype.