مرکز منطقه ای اطلاع رساني علوم و فناوري - تنوع ژنوتيپي و اجزاي همبسته با عملكرد، كيفيت الياف و هتروزيس در برخي هيبريدهاي پنبه

چكيده فارسي :

ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﮑﺮد ﯾﮑﯽ از اﻫﺪاف ﻣﻬﻢ ﺑﻪ ﻧﮋادي ﭘﻨﺒﻪ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮي از ﻫﺘﺮوزﯾﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﯾﮑﯽ از اﺑﺰارﻫﺎي ﻗﺪرﺗﻤﻨﺪ ﺟﻬﺖ ارﺗﻘﺎي ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻟﯿﺎف ﭘﻨﺒﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﮋادﮔﺮان ﭘﻨﺒﻪ ﺑﻮده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت واﻟﺪﯾﻨﯽ و ﻣﯿﺰان ﻫﺘﺮوزﯾﺲ ﻣﻔﯿﺪ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ در ﻫﯿﺒﺮﯾﺪﻫﺎي ﭘﻨﺒﻪ، ﺗﻼﻗﯽ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪدي در ﺳﺎل ﻫﺎي 1389 و 1391 اﻧﺠﺎم و ﺑﺮ اﺳﺎس ارزﯾﺎﺑﯽ ﻫﺎي ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﯽ ﺗﻌﺪاد ده ﻫﯿﺒﺮﯾﺪ اﻧﺘﺨﺎب و در ﺳﺎل 1393 در ﮐﻨﺎر ده ژﻧﻮﺗﯿﭗ واﻟﺪﯾﻨﯽ و ﺗﺠﺎري در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮك ﻫﺎي ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ در ﺳﻪ ﺗﮑﺮار ارزﯾﺎﺑﯽ ﺷﺪﻧﺪ و داده ﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻬﺎي آﻣﺎري و ﺑﯿﻮﻣﺘﺮﯾﮏ ﻣﻮرد ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺠﺰﯾﻪ وارﯾﺎﻧﺲ ﺻﻔﺎت دﻻﻟﺖ ﺑﺮ ﺗﻨﻮع ژﻧﻮﺗﯿﭙﯽ و اﺧﺘﻼف ﻣﻌﻨﯽ دار ﺑﯿﻦ ﻫﯿﺒﺮﯾﺪﻫﺎ و واﻟﺪﯾﻦ ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮاي اﮐﺜﺮ ﺻﻔﺎت ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ داﺷﺖ. در ﺑﯿﻦ ﻫﯿﺒﺮﯾﺪﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ، Mehr× BeliIzovar و T2×Bakhtegan ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد 4993 و 4876 ﮐﯿﻠﻮﮔﺮم در ﻫﮑﺘﺎر در رﺗﺒﻪ ﻫﺎي اول و دوم ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و ﻣﯿﺰان ﻫﺘﺮوزﯾﺲ ﻋﻤﻠﮑﺮد آﻧﻬﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ واﻟﺪ ﺑﺮﺗﺮ ﻣﺜﺒﺖ و ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ 24/7 و 22/8 درﺻﺪ ﺑﻮد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﻋﻤﻠﮑﺮد و ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻟﯿﺎف، ﻫﯿﺒﺮﯾﺪﻫﺎي Sahel× Khordad و Sahel× B557 در رﺗﺒﻪ ﻫﺎي ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ. رﻗﻢ ﻫﺎي واﻟﺪﯾﻨﯽ ﺳﺎﺣﻞ، وراﻣﯿﻦ، ﮔﻠﺴﺘﺎن و ﺧﺮداد ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮﯾﻦ واﻟﺪﯾﻦ ﺑﺮاي ﺑﻬﺒﻮد ﮐﯿﻔﯿﺖ اﻟﯿﺎف، وزن ﻏﻮزه و ﺗﻌﺪاد ﻏﻮزه ﺑﻮدﻧﺪ. ﻣﯿﺰان ﻫﺘﺮوزﯾﺲ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻫﯿﺒﺮﯾﺪﻫﺎ ارﺗﺒﺎﻃﯽ ﺑﺎ ﭘﺘﺎﻧﺴﯿﻞ واﻟﺪﯾﻦ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد، وﻟﯽ ﺑﺎ ﻣﯿﺰان اﺧﺘﻼف واﻟﺪﯾﻦ و ﺗﺮﮐﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮي ﺧﺼﻮﺻﯽ (SCA) ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽ ﻧﺴﺒﺘﺎً ﻗﻮي داﺷﺖ و در ﺑﯿﻦ ژﻧﻮﺗﯿﭗ ﻫﺎي واﻟﺪﯾﻨﯽ، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﻫﺘﺮوزﯾﺲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﻼﻗﯽ ژﻧﻮﺗﯿﭗ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﺑﻮد.