پديد آورندگان :
مجد سليمي، كوروش سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي لاهيجان -موسسه تحقيقات علوم باغباني - پژوهشكده چاي، , شايگان، شهرزاد سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي رشت - مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي گيلان
كليدواژه :
تنش آبي , كود نيتروژني , كيفيت چاي , محصول چاي
چكيده فارسي :
سابفه و هدف: شاخساره‌هاي گياه چاي قسمت قابل برداشت (محصول) بوته‌هاي چاي بوده و به‌عنوان عوامل كليدي تعيين كننده‌ي كيفيت چاي در نظر گرفته مي‌شوند كه حداقل به ميزان 70 درصد در ساختار كيفيت نوشابه‌ي چاي، موثر هستند. آب و كود نيتروژني مهم‌ترين نهاده‌هاي كشاورزي در توليد برگ‌ها و شاخساره‌هاي چاي هستند و در تعيين ميزان كيفيت و بازارپسندي آن نقش مهمي بر عهده دارند. كيفيت چاي نيز به سطوح نيتروژن، پلي‌فنل‌ها و كافيين اجزاي تشكيل دهنده‌ي شاخساره‌هاي چاي به شدت وابسته است. در اين پژوهش تاثير سطوح مختلف كود نيتروژني و آب آبياري بر عملكرد و برخي از شاخص‌هاي كيفي شاخساره‌هاي چاي براي اولين مرتبه در ايستگاه تحقيقات چاي فشالم فومن در استان گيلان بررسي شد.
مواد و روش‌ها: به‌منظور بررسي و بهينه‌سازي كاربرد كود نيتروژني و آب آبياري بر عملكرد و برخي از شاخص‌هاي كيفي برگ سبز چاي، آزمايشي به‌صورت كرت‌هاي خرد شده نواري در قالب طرح پايه‌ي بلوك‌هاي كامل تصادفي (با استفاده از روش آبياري باراني تك شاخه‌اي) به مدت سه سال (1387 تا 1389) در ايستگاه تحقيقات چاي فشالم فومن در استان گيلان انجام شد. تيمارها شامل شش سطح كود نيتروژني صفر، 100، 200، 300 ، 400 و 500 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و پنج سطح آب آبياري بودند. برنامه‌ريزي آبياري با استفاده از پايش رطوبت در عمق توسعه‌ي ريشه به‌صورت هفته‌اي دو بار و با استفاده از روش انعكاس‌سنجي زماني و معادله بيلان رطوبتي انجام شد. در اين آزمايش، وزن برگ سبز برداشت شده در هر كرت اندازه‌گيري و با استفاده از ضريب 5/22 درصد به عملكرد چاي فرآوري شده تبديل گرديد. هم‌چنين عوامل موثر بر كيفيت چاي نظير مقدار كل نيتروژن موجود در برگ سوم شاخساره‌ي فعال و برخي از خصوصيات كيفي نظير درصد كافيين، درصد مواد جامد محلول در آب (عصاره آبي) و درصد پلي‌فنل‌هاي موجود در شاخساره‌هاي برداشت‌شده در شاخص سه چين برداشت (فصول بهار، تابستان و پاييز) اندازه‌گيري شد.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه افزايش كاربرد كود نيتروژني در دو تقسيط (اواخر ارديبهشت و اواسط تير) باعث كاهش سطح كيفي چاي و انجام آبياري كامل طي ماه‌هاي خشك (تير و مرداد) موجب افزايش عملكرد چاي مي‌شود. مصرف كود نيتروژني به ميزان 300 تا 350 كيلوگرم در هكتار در شرايط آبياري كامل (3424 مترمكعب آب آبياري) منجر به افزايش دو برابري عملكرد نسبت به شرايط بدون آبياري گرديد. در عوض، افزايش مقدار كود نيتروژني باعث كاهش ميزان پلي‌فنل‌ها و مواد جامد محلول در آب و افزايش ميزان كافيين و نيتروژن موجود در شاخساره‌هاي چاي گرديد. تاثير آبياري بر بهبود وضعيت كيفي شاخساره‌هاي چاي فقط در فصل تابستان مشاهده شد.
نتيجه‌گيري: به‌منظور حفظ تعادل بين عملكرد و كيفيت چاي توليدي و با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادي و زيست محيطي، براي شرايط آبياري كامل، كاربرد 200 تا 250 كيلوگرم نيتروژن در هكتار و در شرايط ديم كاربرد 100 تا 200 كيلوگرم نيتروژن در هكتار توصيه مي‌شود.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Harvested Shoots of tea plant determine the quality of tea as a key factor and affect at least 70% of the quality of tea drink. Water and nitrogen fertilizer are the most important agricultural inputs in the production of tea leaves and shoots, which plays an important role in determining the quality and its marketability. Tea quality depends on nitrogen level , polyphenols and caffeine content of shoots. In this study for the first time in Feshalam tea research station in Guilan province, the effect of different levels of nitrogen fertilizer and irrigated water on yield and quality indicators of shoots were surveyed.
Materials and methods: In order to evaluate and optimize the use of nitrogen fertilizer and irrigated water on yield and some quality index of tea leaves, split block experiment on randomized complete block design (line-source irrigation technique) was conducted for 3 years (2008-2010) in Feshalam tea research station in Guilan province. Treatments consist of six levels of nitrogen zero, 100, 200, 300, 400 and 500 kg N ha-1 and five levels of irrigation water. Irrigation schedul by monitoring moisture in root zone on basis of TDR and water balance equation was implemented twice weekly. In this experiment, weight of harvested green leaves in each plot was measured which 22.5% was converted to processed tea. Factors affecting the quality of tea, such as the total amount of nitrogen in the third leaf of active shoots and some quality characteristics such as caffeine percentage, soluble solids in water (aqueous extract) and polyphenols percentage in harvested shoots in three flash (spring , summer and autumn) were also measured.
Results: The results showed that, increased use of nitrogen fertilizer in two splits (late May and mid-July) reduced the quality of tea and full irrigation during the dry months (July and August) increased the tea yield. Appling 300 to 350 kg N ha-1 under full irrigation (3424 m-3 of irrigation water) leading to a doubling performance as compared to no-irrigation conditions. Instead, with increasing the amount of nitrogen fertilizer reduced the amount of polyphenols and soluble solids in water and increased the amount of caffeine and nitrogen in the tea shoots. The impact of irrigation on improving the quality of tea shoots were observed only in summer.
Conclusion: In order to maintain a balance between yield and quality of tea production as well as economic and environmental considerations, for full irrigation, use of 200 to 250 kg N ha-1 and in rainfed condition , 100 to 200 kg N ha-1 is recommended.
