كليدواژه :
انبارماني بذر , بنيه بذر , بنيه بذر , فرسودگي بذر , كيفيت بذر
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: مريم‌گلي گياهي است از تيره نعناعيان كه داراي خواص دارويي است. كشاورزان اين گياه را از طريق بذر تكثير مي‌كنند. اطلاعات كافي در خصوص توانايي انبارماني و آزمون بنيه براي مريم‌گلي وجود ندارد. بنابراين اين تحقيق براي بررسي پتانسيل انبارماني و امكان استفاده از آزمون پيري زودرس جهت برآورد ظهور گياهچه در مزرعه، انجام شد.
مواد و روش‌ها: آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. فاكتورها شامل دو اكوتيپ مريم‌گلي (همدان و اصفهان) و مدت‌زمان اعمال پيري زودرس (دماي 40 درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي 100 درصد) در پنج سطح (صفر، 24، 48، 72 و 96 ساعت) بود. در اين آزمايش صفات درصد جوانه‌زني، سرعت جوانه‌زني، طول ريشه چه و ساقه چه، درصد گياهچه غيرعادي، سرعت ظهور گياهچه در گلدان، بنيه بذر، هدايت الكتريكي، نشت پتاسيم و كلسيم مورد مطالعه قرار گرفت.
يافته‌ها: همه صفات بررسي شده تحت تأثير مدت پيري و نوع اكو تيپ قرارگرفتند. درصد گياهچه هاي غير عادي تحت تأثير برهم كنش اكوتيپ و مدت پيري تسريع شده قرار گرفت. بر اساس نتايج به دست آمده در هر دو اكوتيپ با افزايش مدت‌زمان اعمال پيري، درصد و سرعت جوانه‌زني با كاهش محسوسي رو به رو شد كه اين كاهش در اكوتيپ همدان به مراتب از اكوتيپ اصفهان شديدتر بود. در اثر تيمار پيري، ميزان نشت پتاسيم، كلسيم و هدايت الكتريكي افزايش يافت. افزايش هدايت الكتريكي ناشي از پيري زودرس در اكوتيپ همدان بيشتر از اكوتيپ اصفهان بود.
نتيجه گيري: در مجموع نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه اعمال پيري تسريع شده به مدت 24 و 48 ساعت به ترتيب براي اكوتيپ هاي همدان و اصفهان، جهت برآورد دقيق تر ظهور گياهچه در مزرعه مناسب است. در مجموع بذر اكوتيپ اصفهان در مقايسه با اكوتيپ همدان از پتانسيل انبارماني بيشتري برخوردار بود. نتايج T test نشان داد كه درصد جوانه‌زني استاندارد اكوتيپ ها در آزمايشگاه با درصد سبزشدن آنها در خاك گلدان متفاوت است، لذا آزمون جوانه‌زني استاندارد در اين نوع از بذرها، معرف تعداد بذرهايي كه بتوانند در مزرعه سبز شوند نيست.
نتيجه گيري: در مجموع نتايج حاصل از اين پژوهش نشان داد كه اعمال پيري تسريع شده به مدت 24 و 48 ساعت به ترتيب براي اكوتيپ هاي همدان و اصفهان، جهت برآورد دقيق تر ظهور گياهچه در مزرعه مناسب است. در مجموع بذر اكوتيپ اصفهان در مقايسه با اكوتيپ همدان از پتانسيل انبارماني بيشتري برخوردار بود. نتايج T test نشان داد كه درصد جوانه‌زني استاندارد اكوتيپ ها در آزمايشگاه با درصد سبزشدن آنها در خاك گلدان متفاوت است، لذا آزمون جوانه‌زني استاندارد در اين نوع از بذرها، معرف تعداد بذرهايي كه بتوانند در مزرعه سبز شوند نيست.
چكيده لاتين :
Background and objectives: Sage is a medicinal plant belonging to Lamiaceae family. Farmers propagate this plant by seed. There is no sufficient information about seed storability and suitable vigor test for sage. Therefore, current research was carried out to find storability potential and probability of using accelerated aging test in predicting field seedling emergence.
Materials and Methods: experiment was carried out in base of completely randomized design with three replications, in 2016, at agronomy laboratory of Lorestan University, Iran. Factors were sage ecotypes (Hamedan and Esfahan) and accelerated ageing (40± ◦C and RH=100%) duration (0, 24, 48, 72 and 96 hour). Germination percentage, speed of germination, root length, shoot height, percent of abnormal seedling, speed of seedling emergence, seed vigor, electrical conductivity and K and Ca leakage were measured.
Results: accelerated aging and ecotype affected all of studied traits. Interaction of accelerated ageing duration and ecotype was significant on percentage of abnormal seedling. In both ecotypes, germination rate and speed were decreased by increasing in accelerated ageing duration; however this decrease was more for Hamedan ecotype than Esfahan ecotype. Accelerated ageing increased K and Ca leakage and electrical conductivity. Ageing induced EC was more in Hamedan ecotype than Esfahan ecotype.
Conclusion: In general, seed of Esfahan ecotype had more storability potential than Hamedan ecotype. T test results showed that result of standard germination test is different with rate of seedling emergence in the soil. Therefore standard germination test is not a good indicator for seedling emergence in farm. Result of this research suggested applying 24 and 48 accelerated ageing before standard germination test for Hamedan and Esfahan ecotype, respectively.
Conclusion: In general, seed of Esfahan ecotype had more storability potential than Hamedan ecotype. T test results showed that result of standard germination test is different with rate of seedling emergence in the soil. Therefore standard germination test is not a good indicator for seedling emergence in farm. Result of this research suggested applying 24 and 48 accelerated ageing before standard germination test for Hamedan and Esfahan ecotype, respectively.
Conclusion: In general, seed of Esfahan ecotype had more storability potential than Hamedan ecotype. T test results showed that result of standard germination test is different with rate of seedling emergence in the soil. Therefore standard germination test is not a good indicator for seedling emergence in farm. Result of this research suggested applying 24 and 48 accelerated ageing before standard germination test for Hamedan and Esfahan ecotype, respectively.
