كليدواژه :
اسانس , ژرانيل استات , لينالول , كود آلي , اوره
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: گشنيز يكي از مهم ترين گياهان دارويي بوده كه به علت كيفيت بالاي اسانس، علاوه بر مصارف غذايي جنبه درماني نيز دارد. كشاورزي پايدار با رعايت اصول اكولوژيك، مي تواند ضمن ايجاد توازن در محيط زيست، كارآيي استفاده از منابع را افزايش دهد و زمينۀ بهره وري طولاني تري را براي انسان فراهم آورد. كاربرد كودهاي آلي با هدف جايگزيني يا كاهش قابل ملاحظه در كاربرد كودهاي شيميايي، موجب افزايش كيفيت و عملكرد در توليد پايدار گياهان زراعي مي شود. اين پژوهش به منظور بررسي ارزيابي سيستم هاي مختلف تغذيه آلي و شيميايي بر عملكرد و تركيبات اسانس گياه دارويي گشنيز انجام شد.
مواد و روش ها: اين آزمايش به صورت مزرعه اي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با هشت تيمار و سه تكرار در سال 1394 در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي شهرستان ايلام اجرا شد. تيمارها شامل 10 و 20 تن كود گاوي در هكتار، 5 و 10 تن ورمي كمپوست در هكتار، 5 تن كود گاوي همراه با 5/2 تن ورمي كمپوست در هكتار، 10 تن كود گاوي همراه با 5 تن ورمي كمپوست در هكتار، كود شيميايي (تنها 75 كيلوگرم نيتروژن در هكتار) و شاهد (بدون كاربرد كود) بودند. صفات اندازه گيري شده شامل عملكرد دانه، درصد و عملكرد اسانس و تركيبات مختلف اسانس بود. به‌منظور تعيين ميزان اسانس از روش تقطير با آب با دستگاه كلونجر اسانس گيري شد، اجزاي اسانس توسط دستگاه كروماتوگرافي گازي متصل به طيف سنج جرمي (GC/MS)، انجام گرفت.
يافته‌ها: نتايج نشان داد كه بيشترين عملكرد بذر (3257/7كيلوگرم در هكتار)، درصد اسانس (0/154درصد) و عملكرد اسانس (23/75كيلوگرم در هكتار)، محتوي لينالول (62/61 درصد) و محتوي ژرانيل استات (21/9درصد) به ترتيب در تيمارهاي كاربرد 10 تن كود گاوي، 5 تن ورمي كمپوست و 10 تن كود گاوي همراه با 5 تن ورمي كمپوست به دست آمد. همچنين بيشترين محتوي آلفاپينن (11/45درصد) و گاماترپينن (7/12درصد) در اسانس در تيمار كاربرد 10 تن ورمي كمپوست به دست آمد.
نتيجه گيري: ﺑﻪ ﻃﻮر ﮐﻠﯽ مديريت تغذيه تلفيقي گياه دارويي گشنيز اﺛﺮات ﻗﺎﺑﻞﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﺮ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎي ﮐﻤﯽ و ﮐﯿﻔﯽ اﯾﻦ ﮔﯿﺎه داشت. بيشترين عملكردهاي بذر و اسانس با كاربرد 10 تن كود گاوي و بيشترين تركيبات اسانس با كاربرد ورمي كمپوست به دست آمد. با توجه به نتايج، سيستم هاي مختلف تغذيه آلي مي تواند جايگزين بخش عمده اي از كود شيميايي اوره در زراعت گياه دارويي گشنيز شده و گامي در جهت كشاورزي پايدار و حفظ محيط زيست برداشته شود.
چكيده لاتين :
Background and Purpose: Coriander is one the most important cultivated medicinal plants, because of high quality essential oil and its uses as food and herbal medicine. Sustainable agriculture with ecological principles can increase the efficiency of resource utilization and provide longer productivity for humans while creating a balance in the environment. Using organic fertilizers to replace or considerably reduce the use of chemical fertilizers leads to an increase in the quality and performance of the sustainable production of crops. This research is conducted in order to study the effects of organic and chemical different nutrition systems on yield and essential oil contents of coriander.
Materials and Methods: This field experiment was done based on a randomized complete block (RCBD) design with 8 treatments and 3 replications in the agricultural education and research center of the Ilam county during 2015. Treatments include 10 and 20 t ha-1 of cow manure, 5 and 10 t ha-1 of vermicomposting, 5 t ha-1 of cow manure plus 2.5 t ha-1 of vermicomposting, 5 t ha-1 of cow manure plus 5 t ha-1 of vermicomposting, chemical fertilizers (only 75 kg N ha-1), and the control (without fertilizer application). Measured variables included seed yield, essential oil yield and percentage, and the essential oil components of the essence. In order to determine the amount of essential oil, the process of essence extraction is done through the Clevenger apparatus by distillation; and the essential oil components are determined by (GC/MS).
Results: The results indicated that the highest seed yield (3257.7 kg ha-1), essential oil percentage (0.154%) essential oil yield (23.75 kg ha-1), linalool content (62.61%), and geranyl acetate content in (21.9%) occur in 10 tons of cow manure, 5 tons of vermicomposting, and 10 tons of cow manure plus 5 tons of vermicomposting, respectively. Furthermore, the highest percentages of α-Pinene (11.45%) and γ-terpinene content (7.12%) were obtained related to 10 tons of vermicomposting.
Conclusion: The results showed that integrated nutrient management of Coriander as a medicinal plant has significant effects on quantitative and qualitative indicators. On the whole, the highest seed and essential oil yield are obtained using 10 tons of cow manure, and the highest essential oil yield compounds are obtained using vermicomposting. According to to the results, organic different nutrition systems can replace the bulk of chemical urea fertilizer in cultivation of coriander as a medicinal plant. It’s a step towards sustainable agriculture and environmental protection.
