پديد آورندگان :
نوري، حسين دانشگاه تهران , معاوني، پيام دانشگاه آزاد واحد شهر قدس , سلطانيه، ميلاد دانشگاه آزاد واحد تاكستان
كليدواژه :
دي اكسيد تيتانيوم , ساقه روي , عملكرد دانه , گلدهي
چكيده فارسي :
يك ذره كه حداقل ابعاد آن از 100نانومتر تجاوز نكند، به‌عنوان يك نانوذره شناخته مي‌شود. نانوذرات با نسبت بالايي از سطح به حجم يا وزن، داراي تأثير فيزيكي و شيميايي زيادي هستند. نانو ذرات داراي كاربردهاي زيادي در زندگي روزمره هستند. عدس يكي از محصولات عمده حبوبات در سراسر جهان از جمله ايران است. به‌منظور بررسي اثر محلولپاشي نانو ذرات دي‌اكسيد تيتانيوم بر برخي صفات زراعي عدس، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه زنجان در سال 1390 انجام شد. تيمارهاي آزمايش شامل شش سطح محلولپاشي با نانو ذرات دي‌اكسيد تيتانيوم (صفر، 0/01، 0/02، 0/03، 0/04 و 0/05) و دو زمان محلولپاشي (60درصد ساقه‌روي و 50درصد گلدهي) بود. نتايج نشان داد كه اثر متقابل محلولپاشي غلظت‌هاي مختلف نانوذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم× مرحله رشدي بر صفاتي مانند عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، ارتفاع بوته، تعداد غلاف پوك و كلروفيلb و شاخص برداشت معني‌دار بود. تيمارهاي شاهد داراي بيشترين ميزان كلروفيلb در هر دو مرحله بودند و كمترين ميزان كلروفيلb در تيمار 0/01درصد نانو ذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم در مرحله 60درصد ساقه‌روي مشاهده شد. غلظت نانوذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم 0/01درصد محلول‌پاشي‌شده در مرحله 60درصد ساقه‌روي، بيشترين ارتفاع بوته را داشت و غلظت نانو ذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم 0/05 درصد محلول‌پاشي‌شده در مرحله ساقه‌روي كمترين تأثير را روي ارتفاع گياه عدس داشت. غلظت نانو ذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم 0/02 درصد محلول‌پاشي‌شده در مرحله 60درصد ساقه‌روي داراي بيشترين عملكرد دانه بود؛ هرچند با تيمار 0/01 درصد محلولپاشي در همين مرحله اختلاف معني‌داري نداشت. غلظت نانوذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم 0/02 درصد محلول‌پاشي‌شده در مرحله گلدهي داراي كمترين عملكرد دانه بود. بيشترين شاخص برداشت مربوط به تيمار با غلظت نانوذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم 0/05 درصد و محلول‌پاشي‌شده در مرحله 60درصد ساقه‌روي و كمترين شاخص برداشت مربوط به تيمار با غلظت نانوذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم 0/04 درصد محلول‌پاشي‌شده در مرحله 60درصد ساقه‌روي بود. وزن صد دانه در غلظت نانو ذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم 0/01 درصد محلول‌پاشي‌شده در مرحله 60درصد ساقه‌روي داراي بيشترين ميانگين بود و غلظت نانوذرات دي‌اُكسيد تيتانيوم 0/01 درصد محلول‌پاشي‌شده در مرحله گلدهي كمترين وزن صد دانه را داشت. تيمار نانو ذرات تيتانيوم با مقادير 0/05 درصد و 0/02 درصد به‌ترتيب بيشترين و كمترين تأثير را بر ميزان كلروفيلa داشت. همچنين مصرف نانو ذرات تيتانيوم در مرحله 50درصد گلدهي و 60درصد ساقه دهي به‌ترتيب بيشترين و كمترين تأثير را بر ميزان كلروفيلa داشته است. نتايج اين تحقيق نشان داد با اين‌كه تيمار نانو باعث افزايش در صفات كمي و كيفي گياه زراعي عدس شد، ولي براي استفاده از نانوذرات توجه به جنبه‌هاي ايمني زيست‌محيطي آن اهميت خاصي دارد.
چكيده لاتين :
Introduction
A particle in which at least one of the dimensions does not exceed 100 nm is classified as a nanoparticle. Nanoparticles are characterized by high ratio of surface area to volume or weight, what strongly influences physical and chemical properties of Nano sized materials. Nano products find applications in many fields of daily life. Lentil is one of the major legumes crops in all over the world including Iran. It is a cheap source of high quality protein in the diets of millions in developing countries, who cannot afford animal protein for balanced nutrition and also rich in important vitamins, minerals, soluble and insoluble dietary fiber.
Material & Methods
To study the effect of nanoparticle Tio2 spray on some agronomic traits of lentil, a factorial experiment was carried out based on RCBD with four replications in Zanjan University on 2011. Treatments included six levels of nanoparticle Tio2 solution spray (control, 0.01%, 0.02%, 0.03%, 0.04% and 0.05%) and two times of spraying (flowering and 60% steaming stage).
Results & Discussion
Results showed spray concentration × application time interaction on grain and biological yield, number of pod per plant, number of grain per pod, 100 grain weight, plant height, number pod hollow and chlorophyll b and harvest index was significant. But spray concentration × application time interaction on chlorophyll a was not significant. Mean comparison of the traits showed that the highest amount of chlorophyll b was obtained with applying 0.01% nanoparticle Tio2 solution at both stage and the lowest obtained with applying 0.01% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage. Mean comparison of the traits showed that the highest amount of plant height was obtained with applying 0.01% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage and the lowest obtained with applying 0.05% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage. Mean comparison of the traits showed that the highest amount of grain yield was obtained with applying 0.02% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage. However, with applying 0.01% nanoparticle Tio2 this stage there were not significant and the lowest obtained with applying 0.02% nanoparticle Tio2 solution at flowering stage. Mean comparison of the traits showed that the highest amount of biological yield was obtained with applying 0.02% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage and the lowest was obtained with applying 0.02% nanoparticle Tio2 solution at flowering stage. Mean comparison of the traits showed that the highest amount of harvest index was obtained with applying 0.05% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage and the lowest was obtained with applying 0.04% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage. Mean comparison of the traits showed that the highest amount of pod per plant was obtained with applying 0.01% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage and the lowest was obtained with applying 0.04% nanoparticle Tio2 solution at flowering stage. The result of mean comparison showed that the highest amount of number of grain per pod was related with applying 0.01% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage and the lowest was related with applying 0.04% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage. Mean comparison of the traits showed that the highest amount of 100 grain weight was obtained with applying 0.01% nanoparticle Tio2 solution at 60% steaming stage and the lowest was obtained with applying 0.04% nanoparticle Tio2 solution at flowering stage. As well as, the results showed the effect of spray of titanium dioxide nanoparticles and spraying time on chlorophyll a was significant (P ≤ 0.01). Mean comparison of the traits showed that the highest amount chlorophyll a were obtained with applying 0.05% nanoparticle Tio2, the highest amount chlorophyll a were obtained with applying 0.02% nanoparticle Tio2. The spray of nanoparticles titanium at 50% flowering and steaming stage (60%) was the highest and lowest impact on the amount of chlorophyll a.
Conclusion
According to the results of this study, it is concluded that spray with nanoparticles increased quantity and quality of lentil. But, the use of nanoparticles according to the aspect of environmental safety is very important.
