تجمع فلزات سنگين كادميوم، مس، روي و نيكل در بافت عضله ماهي حسون معمولي (Saurida tumbil (Bloch, 1795 و سلطان ابراهيم (Nemipterus japonicus (Bloch, 1791 در درياي عمان

Accumulation of trace metals (Cd, Cu, Zn and Ni) in the muscle tissue of Saurida tumbil (Bloch, 1795) and Nemipterus japonicus (Bloch, 1791) from the Oman Sea

ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﯿﻦ ﺑﻪ‌ ﻋﻨﻮان يكي از آلاينده هاي محيط آبي، در ﺑﺪن ﻣﻮﺟﻮدات آﺑﺰي از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺎﻫﯽ ﺗﺠﻤﻊ مي‌يﺎﺑﻨﺪ و ﺧﻄﺮ ﺑﺎﻟﻘﻮه‌اي ﺑﺮاي ﺳﻼﻣﺘﯽ ﻣﻮﺟﻮدات زﻧﺪه، به‌‌خصوص انسان ﻣﺤﺴﻮب مي‌ﮔﺮدﻧﺪ. مطالعه‌ حاضر، در تابستان 1395، جهت بررسي مقادير فلزات سنگين كادميوم، مس، روي و نيكل در بافت خوراكي ماهي حسون معمولي (S. tumbil) و سلطان ابراهيم (N. japonicus) درياي عمان و ارزيابي خطر سلامت ناشي از مصرف اين ماهيان براي انسان، انجام شد. ميزان فلزات سنگين مورد مطالعه به‌وسيله دستگاه جذب اتمي تعيين گرديد. ميانگين غلظت فلزات كادميوم، مس و روي در بافت عضله‌ ماهي حسون معمولي به‌ترتيب 0/03±0/13، 0/08±0/83، 3/64±11/33 و ميانگين غلظت فلزات مس و روي در بافت عضله‌ ماهي سلطان ابراهيم به‌ترتيب 0/07±0/61، 1/4±10/09 ميكروگرم برگرم وزن ‌خشك اندازه‌گيري گرديد. ميزان غلظت كادميوم در ماهي سلطان ‌ابراهيم و نيكل در هر دو ماهي مورد مطالعه، كمتر از حد قابل تشخيص دستگاه بر‌حسب وزن خشك بود. ﻣﻘﺎيﺴﻪ ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦﻫﺎي ﻣﻘﺎديﺮ ﻓﻠﺰات ﺳﻨﮕﯿﻦ روي و مس در ﺑﺎﻓﺖ عضله دو گونه، با استفاده از آزمون T-test تفاوت ﻣﻌﻨﯽداري را ﻧﺸﺎن نداد. غلظت فلزات در نمونه‌هاي ماهي آناليز شده در مقايسه با استانداردهاي بين‌المللي FAO، WHO، FDA، NHMRC و UKMAFF پايين‌تر بود. همچنين، ميزان جذب روزانه (EDI)، براي مصرف‌كنندگان كودك و بزرگسال، پايين‌تر از دوز مرجع سازمان EPA و مصرف قابل تحمل (TI) سازمان FAO/WHO به‌دست آمد. در ارزيابي خطر سلامتي، ميزان پتانسيل خطر (THQ) و شاخص خطر (HI)، براي دو گروه سني، در مصرف 1، 3 و 7 روز در هفته، كمتر از 1 به‌دست آمد. بنابراين، احتمال خطرپذيري براي بيماريهاي غير‌سرطاني و عوارض نامطلوب بهداشتي در افراد مصرف‌كننده دو گونه ماهي مورد مطالعه وجود ندارد.

Trace metals are one of the most common pollutants in the aquatic environment which are accumulated in the bodies of aquatic organisms such as fish and considered as a potential risk for organism’s health, especially for human. This study was carried out to assess the concentration of trace metals (Cd, Cu, Zn and Ni) in the edible tissues of Lizard fish (S.tumbil) and Threadfin bream (N. japonicus) from the Oman Sea, and human health risk assessment via the consumption of these fishes, during summer 2016. The concentrations of trace metals were determined by flame atomic absorption spectrometry. The average concentration of cadmium, copper and zinc in the Lizard fish muscle were 0.13±0.03, 0.83±0.08, and 11.33±3.64 μg/g, respectively. The average concentration of copper and zinc in Threadfin bream muscle were 0.61±0.07, and 10/09±1/4 μg/g, respectively. Cadmium concentrations in Threadfin bream and nickel concentrations in both fishes were less than detection limit (dry weight). No significant difference was observed between Cu and Zn concentration in muscle tissue of both species. Metal concentrations in analyzed samples were lower than international standards Food and Agriculture Organization of the World (FAO), the World Health Organization (WHO), The US Food and Drug Administration (FDA), Association of Australia's National Health and Medical Research (NHMRC), the Ministry of Agriculture and Fisheries and food of England (UKMAFF) values. The daily intake of heavy metals (EDI) for children and adult consumers were lower than the reference dose of the EPA and tolerable intake (TI) of the World Health Organization and FAO (FAO/WHO). In the assessment of health risk, the risk potential (THQ) and Hazard index (HI) for both groups were less than 1 for consumption of one, three and seven days per week. Thus, there was not the risk for Non-cancerous diseases and adverse effects on consumer's health in both species.