پديد آورندگان :
كاوه، حامد دانشگاه تربت حيدريه - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه توليدات گياهي , سالاري، امير دانشگاه تربت حيدريه - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه توليدات گياهي , بشيري، مهدي دانشگاه تربت حيدريه - دانشكده منابع طبيعي - گروه مرتع و آبخيزداري
چكيده فارسي :
زعفران علاوه بر مزيت اقتصادي‌تر نسبت به ساير محصولات، نقش قابل توجه‌اي در اشتغال و همچنين مديريت منابع آب مناطق خشك و نيمه‌خشك دارد. از طرفي علاوه بر كميت، نگاه ويژه به كيفيت، مي‌تواند منجر به ارزآوري بيشتر آن گردد. به‌منظور پهنه‌بندي كيفي توليد زعفران در سطح استانهاي خراسان رضوي و جنوبي با استفاده از روش زمين‌آمار، بررسي اجزاي اصلي كيفيت زعفران شامل كروسين، پيكروكروسين و سافرانال با استفاده از روش طيف نورسنجي فرابنفش–مرئي و استاندارد ISO/TS 36322 با نمونه-گيري در سطح 14 مركز عمده توليد زعفران شامل صفي‌آباد، شهن‌آباد، چخماق و آبرود تربت‌حيدريه، قاينات، كاشمر، بردسكن، تربت‌جام، فيض‌آباد، سبزوار، سرايان، نيشابور و بيرجند در پاييز سال 1394 انجام گرفت. نتايج نشان داد كه روش‌هاي زمين‌آمار با دقت خوبي ميزان كروسين، پيكروكروسين و سافرانال را تخمين زده، ضمن آنكه، در روش كوكريجينگ، پيكروكروسين بهترين متغير كمكي در تعيين مقدار كروسين و سافرانال و كروسين نيز بهترين متغير كمكي در تخمين ميزان پيكروكروسين به‌دست آمد. در تخمين ميزان كروسين، پيكروكروسين و سافرانال به‌ترتيب مدل‌هاي گوسين، خطي و نمايي بهترين مدل‌هاي برازشي بودند. نتايج نشان داد كه اكثر مناطق استانهاي خراسان رضوي و جنوبي، داراي كروسيني با كيفيت تقريباً يكسان و پايين،كيفيت پيكروكروسين متفاوت و پايين و كيفيت سافرانال متفاوت و متوسطي مي‌باشند، از نظر پيكروكروسين، نواحي جنوب و جنوب‌شرقي و از نظر سافرانال نيز نواحي شمال-شرقي و جنوب‌شرقي منطقه (استانهاي خراسان رضوي وجنوبي) داراي كيفيت بهتري مي‌باشند. نتيجه كلي اين تحقيق حاكي از مناسب بودن روش‌هاي زمين‌آماري در درون‌يابي، پهنه‌بندي و تعيين مناطق مستعد كشت زعفران به لحاظ كيفي مي‌باشد.
چكيده لاتين :
In addition to the economic advantages of saffron than other products has significant role in the creation and
management of water resources especially in arid and semi-arid of Iran. In addition to quantity, special
attention to the quality of the particular product, at least at the international level, can lead to a better
exchange it. Zoning of saffron quality production in Razavi and southern Khorasan provinces using
geostatistical methodology, evaluation of its main components determine the marketability and quality (such
as crocin, picrocrocin and safranal contents). UV-visible spectrophotometry using standard ISO/ TS36322 the
sampling of 14 major center for the production of saffron Safiabad, Shahn Abad, Chakhmaq and Abrood of
Torbat-e Heydarieh, Kashmar, Bardaskan, Torbt-e Jam, Faizabad, Sabzevar, Sarayan, Neyshabur and
Birjand during autumn 2016 were done. The results showed that geostatistical methods with acceptable
accuracy for crocin, picrocrocin and safranal estimated, while, in Cokriging methodology, picrocrocin, best
auxiliary variables in determining crocins and safranal and safranal the best estimate covariate picrocrocin
obtained. For estimating, crocin, picrocrocin and safranal contents were Gaussian models, linear and
exponential regressions the best models, respectively. Most areas of the province of Razavi and Southern
Khorasan, the crocins and picrocrocin has the same quality is low and the safranal the north and southeast
areas with better quality. Overall results of this study indicated suitability of geostatistical interpolation
methodology, classification and identification of suitable areas for cultivation of saffron is qualitatively.
