بررسي اثر حذف يارانه ي كالاهاي اساسي بر متغيرهاي عمده ي اقتصاد كلان در چارچوب يك الگوي اقتصاد سنجي كلان ساختاري

Analyzing the Impact of the Removal of Basic Commodity Subsidies on the Main Macroeconomic Variables within a Structural Macro Econometric Framework

در دوران پس از پيروزي انقلاب اسلامي، با وقوع جنگ تحميلي و استقرار شرايط تورمي در ايران، دولتها تلاش كردند با پرداخت يارانه بر روي كالاهاي اساسي، اقشار آسيب پذير جامعه را مورد حمايت قرار دهند، اما استمرار پرداخت يارانه براي سالياني دراز، سبب شده است تا قيمت هاي نسبي به طور گسترده اي تحريف شده، از يك سو مانع تخصيص بهينه منابع شوند و از سوي ديگر با ايجاد كسري بودجه و افزايش هزينه هاي دولت، آثار سوئي را بر اقتصاد ملي بر جاي گذارند. به تازگي دولت با مطرح كردن طرح تحول اقتصادي كه يكي از محورهاي اصلي آن هدفمند كردن يارانه هاست، سعي دارد به منظور افزايش رشد اقتصادي و رسيدن به عدالت اجتماعي، نظام يارانه ها را اصلاح كند. اما سؤال پيشِ رو اين است كه حذف يارانه ي كالاهاي اساسي، جداي از تغيير در قيمت حامل هاي انرژي، چه اثرات احتمالي سوئي را بر اقتصاد كشور تحميل خواهد كرد. اين مطالعه در چارچوب يك الگوي اقتصادسنجي كلان ساختاري، به بررسي اثرات حذف يارانه ي كالاهاي اساسي بر متغيرهاي عمده ي اقتصاد كلان همچون نرخ تورم و رشد اقتصادي، پرداخته است. در سناريوي اول كه يارانه ي كالاهاي اساسي به صورت يكباره حذف ميشود، نرخ تورم در سال اول اجرا، با 7/4 افزايش، به 22/2 درصد خواهد رسيد. همچنين نرخ رشد اقتصادي با 4/06 درصد كاهش به 1/96 درصد تنزل خواهد يافت. در سناريوي دوم، چنانچه يارانه ي كالاهاي اساسي به تدريج و طي پنج سال حذف شود، نرخ تورم در سال اول اجراي سياست نسبت به سناريوي اول 3 درصد كمترخواهد بود. نرخ رشد اقتصادي نيز در سال اول اجرا، نسبت به سناريوي اول حدود 0/4 درصد بيشتر خواهد شد.

Following the Islamic revolution and the imposed war, Iranian economy was faced with a persistent inflationary era. To combat inflation and help the low income families, Iranian government subsidized the basic commodities for a long period of time. As a consequence, relative prices were distorted which resulted in misallocation of economic resources. Recently the government decided to announce an economic reform plan to eliminate indirect subsidies and instead follow a direct money transfer to the needed families. It is thought that this kind of subsidy program will boost economic growth and bring about social justice. But the question is what adverse possible consequences it will impose on the economy of the country. This article investigates the effect of eliminating basic commodity subsidies on the major macro economic variables, such as inflation and economic growth, within a structural macro econometric model framework. It is found that if all subsidies are removed immediately, inflation rate will increase by %22.2 in the first year of implementing the program. Also, economic growth will decrease by %4.06 and will reach reduced to %1.96. In an alternative scenario, if the program is implemented gradually in 5 years time, the inflation rate will increase by %19.2 in the first year, but will gradually decrease over the successive years. Moreover, economic growth will decrease by %4.2 and will lead to %2.