تاثير سرمايه ي انساني و فناوري بر رشد بهره‌وري كل عوامل بازرگاني ايران

Effect of Human Capital and Technology on the Total Factor Productivity Growth of Iran's Commerce Sector

اين مقاله عوامل مؤثر بر رشد بهره‌وري كل عوامل توليد بازرگاني كشور را با تأكيد بر سرمايهي انساني و فناوري، شناسايي و با استفاده از آمار سالهاي 1338 ـ 1383، مدل تصريح شده را تخمين مي‌زند. از نتايج تخمين تابع توليد ارزش افزوده ي بازرگاني براي محاسبه ي سهم هر يك از عوامل توليد در ارزش افزودهي بازرگاني كشور استفاده و رشد بهره‌وري كل عوامل بازرگاني محاسبه شده است. مدل رشد بهره‌وري در قالب مباني نظري، شواهد تجربي و حقايق آشكار شدهي بازرگاني با تأكيد بر نماگرهاي سرمايه ي انساني و فناوري، شناسايي و برآورد مي‌شود. نتايج نشان مي‌دهد با وجود نوسانات بهره‌وري نيروي ‌كار بازرگاني طي دورهي فوق و افزايش قابل ملاحظه در بعضي سالها، كماكان سطح بهره‌وري كل بازرگاني در سالهاي پاياني دوره با سالهاي اول دوره برابر است. روند بهره‌وري سرمايه ي كل كشور و بازرگاني طي همين دوره، نزولي و با رشد منفي مواجه بوده و لذا تصوير اين نماگر در بازرگاني در مقايسه با كل كشور نامناسب‌تر است. نوسانات ادوار تجاري توليد ناخالص داخلي و ارزش افزودهي بازرگاني با يكديگر هماهنگ و هم جهت هستند. اين در شرايطي است كه دامنه ي نوسانات ادوار تجاري ارزش افزودهي بازرگاني بيشتر از توليد ناخالص داخلي كشور است. علاوه بر آن، نوسانات ادوار تجاري بهره‌وري نيروي ‌كار، بهره‌وري سرمايه و بهره‌وري كل بازرگاني هم‌جهت و هماهنگ با ادوار تجاري اقتصاد كشور هستند. نتايج مدل نشان مي‌دهد دو نماگر سرمايهي انساني و فناوري بر رشد بهره‌وري كل بازرگاني تأثير مثبت و معناداري دارند.

The main purpose of this paper is to shed light on the productivity effects of human capital and technology in Iran's commerce sector. To this end, firstly some literature references are briefly described together with the effective factor of the economy focusing on the commerce sector. Thereafter, empirical models are specified and estimated using the data over the period 1959 – 2004. The total factor productivity growth is calculated by estimating Cobb-Douglas Production function assumes constant returns to scale, while factor shares are used as a proxy for output elasticity’s. In the production function, the dependent variable denotes the added commerce value and the explanatory variables include capital and labor force in the sector. The findings of this paper indicate that human capital and technology substantially increase total factor productivity growth in Iran's commerce sector. So, the flow from human capital and technology is by far the two most important determinants of commerce sector productivity growth. Human capital facilitates the realization of productivity growth in the sector. This paper has also found a significant and substantial negative relationship between inflation and total factor productivity growth in commerce sector. Thus, inflation substantially reduces the rate of productivity growth.