بررسي تاثير رشد صادارت غيرنفتي بر رشد توليد ناخالص داخلي غيرنفتي ايران

The Effect of the Growth of Non – Oil Exports on the Growth of Gross Domestic Products

نظر به اينكه تجارت خارجي عامل مؤثري در شكل دادن به اقتصاد كشور است و مي‌تواند تمامي بخش‌‌هاي اقتصادي را تحت تأثير قرار دهد، در ادبيات رشد اقتصادي، به تجارت خارجي به عنوان عامل رشد توجه خاصي شده است. در ميان انواع روش‌هاي تجارت خارجي اعم از صادرات و واردات، توسعة صادرات غيرنفتي از مهم‌ترين مسائل سياسي و اقتصادي است كه نه تنها از ديدگاه ارزآوري آن، بلكه از نظر ايجاد اشتغال در داخل كشور از اولويت ويژه‌اي برخوردار است. در اين نوشتار تجزيه و تحليل اثر رشد صادرات غيرنفتي بر رشد توليد ناخالص داخلي غيرنفتي وكل، همچنين رشد صادرات به تفكيك بخش‌هاي كشاورزي و صنعت بر ارزش افزودة اين بخش‌ها صورت مي‌گيرد، اين بررسي براي سال‌هاي 88-1353 با استفاده از الگوي رشد فدر براي كشور ايران انجام گرفت. مدل مورد استفاده مدل خطي ساده مي‌باشد و برآوردها به كمك نرم افزار Eviews انجام شده است. براساس نتايج بررسي‌ها، صادرات غيرنفتي ايران بر رشد توليد ناخالص داخلي غيرنفتي كشور تأثير معناداري ندارد. در بخش كشاورزي نيز صادرات اين بخش تأثير معناداري بر رشد ارزش افزودة آن نداشته، ضمن اينكه صادرات ساير بخش‌هاي غيرنفتي و همچنين صادرات نفت نيز بر ارزش افزوده اين بخش اثري نداشته است، ولي ارزش افزودة بخش صنعت علاوه بر اينكه از صادرات همان بخش تأثير پذيرفته از صادرات ساير بخش‌هاي غيرنفتي و همچنين صادرات نفت نيز منتفع گرديده كه در اين ميان تأثير صادرات غيرنفتي ساير بخش‌ها به جز بخش صنعت بيشتر از دو بخش ديگر بوده است.

In the literature on economic growth, foreign trade is regarded as a growth factor since it is an effective factor in forming a country’s economy and is capable of influencing all economic sectors. Among different foreign trade approaches, such as export and import, development of non-oil exports is one of the most important economic and political issues which enjoys top priority not only for the sake of absorbing foreign currency, but in terms of providing employment opportunities in the country. In this paper, the main discussion is around the analysis of the growth effect of non-oil exports on the domestic non-oil GDP growth and also export growth in separate sectors of agriculture and industry on domestic GDP of these sectors during 1974-2009 using Feder growth model in Iran. The findings of the study show that non-oil exports of Iran have no significant effect on the growth of non-oil GDP. It is also seen that agricultural export has no meaningful effect on its GDP growth, while it is not benefitting from the export of other non-oil sectors and oil exports. While GDP of industrial sectors is influenced by the exports of this sector, it is also benefiting from the exports of non-oil sectors and oil exports, among which the effect of other non-oil sector’s exports surpasses the other two sectors.