بررسي تاثير ماليات بر رفتار سرمايه‌گذاري خصوصي : با تاكيد بر سياست‌هاي مالياتي در برنامه پنجم توسعه

An Investigation on the Effect of Taxes on the Private Investors’ Behavior: With an Emphasis on Tax Policy in the Fifth Development Plan

تاكيد بر سرمايه‌گذاري به عنوان موتور رشد و توسعه اقتصادي كشورها همواره از جايگاه ويژه‌اي در بين نظريه پردازان، برنامه ريزان و سياستگذاران اقتصادي برخوردار بوده است و كشورهاي توسعه يافته همواره پيشرفت خود را مرهون گسترش و انباشت فزاينده سرمايه‌هاي خود بوده اند. در اين راستا دولت‌ها با شناخت دقيق رفتار سرمايه گذاران در خصوص هر يك از ابزارهاي سياستي و به ويژه ماليات‌ها، به فرآيند تعميق و تشكيل سرمايه‌هاي جامعه و در نتيجه پيمودن مسير بهبود، ترقي و رشد اقتصادي كمك شايان توجهي نموده اند. در اين مقاله با توجه به نقش كليدي دولت و سياست‌هاي مالياتي به بررسي عوامل تعيين‌كننده رفتار سرمايه گذاران در محيطي متاثر از سياست‌هاي مالي دولت در الگويي پويا پرداخته مي‌شود تا بدين ترتيب دولت با اعمال سياست‌هاي مالياتي مقتضي با رفتار سرمايه گذاران، شرايط مناسبي براي توليد بيشتر و رشد بالاتر در طي برنامه پنجم توسعه فراهم آورد. اطلاعات مورد استفاده در تحقيق فوق دوره زماني 1338 تا 1386 را در بر مي‌گيرد و با بكارگيري مدل تصحيح خطاي برداري نوع و ميزان تاثيرگذاري هر يك از تعيين كننده‌هاي سرمايه‌گذاري در اقتصاد ايران برآورد شده است. نتايج حاصل از برآورد حاكي از آن است كه در بلند مدت همبستگي پوياي بين سرمايه‌گذاري و ماليات‌ها معكوس بوده و نيز سرمايه گذارن نسبت به سياست‌هاي مالياتي دولتي حساس مي‌باشند. همچنين افزايش توليد داخلي (يا تقاضاي داخلي) در كنار واردات كالاهاي سرمايه‌اي تاثير مثبت قابل توجهي بر روند تغييرات سرمايه‌گذاري دارد. در ضمن اينكه تاثير نرخ سود بانكي و تورم بر سرمايه‌گذاري بخش خصوصي منفي مي‌باشد. علاوه بر اين اهداف مالياتي در نظر گرفته شده در برنامه پنجم توسعه هم راستا با انباشت سرمايه بخش خصوصي نبوده و دستيابي به اهداف تعيين شده مالياتي موجب كاهش چشمگير در سرمايه‌گذاري خواهد شد. لذا مقتضي است كه دولت در خصوص اعمال سياست فوق تجديد نظري جدي انجام دهد.

Emphasizing on investment as an engine of economic growth and economic development always has a special place among theorists, planners and economic policy makers. So, developed countries owe their progress due to the increasingly expansion and accumulation of their investments. In this direction, governments by having precise knowledge about the behavior of investors on policy instruments specially taxes have been remarkable role on the process of capital deepening and formation in the way of economic recovery, progress and growth. In this paper, according to the key role of government on capital formation, the determinants of investors’ behavior in a dynamic model are investigated. Therefore, government is able to apply appropriate tax policies to provide suitable conditions for improving production level and growth rate during the fifth development plan. The data used in the study covers the period from 1338 to 1386 (1959 to 2007). Using a vector error correction model, the influences of each determinant on investment in the Iranian economy is estimated. The results of this estimation indicate that taxes have reverse correlation with investment in the long run dynamics, and investors are sensitive to the government's tax policies. Also, an increase in domestic production (or domestic demand) and capital goods import have significantly positive impact on private investment. In addition, the impact of interest rate and inflation on private investment are negative. Furthermore, tax purposes intended in the Fifth Development Plan is not along the way with the private sector capital accumulation. So, achieving the taxation goals set by the government during the fifth development plan will reduce investment notably. Therefore, it is appropriate that the government seriously revise the implementation of tax policies during the fifth development plan.