پديد آورندگان :
سابكي، مليحه دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، زابل، ايران , اصغري پور، محمدرضا دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، زابل، ايران , قنبري، احمد دانشگاه زابل - دانشكده كشاورزي - گروه زراعت، زابل، ايران , ميري، خالد مركز تحقيقات ايرانشهر - بخش اصلاح و تهيه نهال و بذر، ايرانشهر، ايران
كليدواژه :
نسبت برابري زمين , كشاورزي نوين , نانوكود , مخلوط غلات-حبوبات
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: امكان‌سنجي كاربرد فناوري‌هاي جديد مانند نانو فناوري در علوم كشاورزي ضروري است. به كار بردن نانوفناوري‌هاي جديد مانند نانوفناوري در علوم كشاورزي ضروري است. نانوفناوري داراي كاربردهاي چندي در بهبود توانايي گياهان براي جذب عنصرهاي غذايي است. بهبود عملكرد در غلات داراي اهميت زيادي مي‌باشد، با اين حال غلات محتواي پروتئين و ارزش تغذيه‌اي پاييني دارند. كشت مخلوط غلات و حبوبات به طور گسترده‌اي براي تأمين غذا با كميت و كيفيت شايان پذيرش توصيه مي‌شود. اين پژوهش به منظور بررسي تأثير محلول پاشي نانو كلات آهن روي برگ‌ها بر كشت مخلوط ارزن مرواريدي و لوبيا چشم بلبلي اجرا شد. مواد و روش ها: اين آزمايش به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 1394 در مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي بمپور، ايرانشهر در استان سيستان و بلوچستان انجام شد. در اين پژوهش ارزن مرواريدي به عنوان محصول اصلي در نظر گرفته شد. محلول پاشي كود نانو كلات آهن به عنوان عامل اصلي در چهار سطح محلول پاشي با غلظت‌هاي صفر، يك، دو و سه گرم نانو كلات آهن در هزار ليتر محلول در دو مرحله و سطوح تيمارهاي فرعي در پنج سطح شامل؛ كشت خالص ارزن، كشت خالص لوبيا، كشت 100 درصد ارزن + 20 درصد لوبيا، كشت 100 درصد ارزن + 40 درصد لوبيا و كشت 100 درصد ارزن + 60 درصد لوبيا بودند. پارامترهاي ارزيابي شده در اين بررسي شامل ارتفاع بوته، شمار برگ، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، عملكرد زيست توده (بيولوژيك)، شاخص برداشت و شاخص نسبت برابري زمين بود. نتايج و بحث: نتايج به دست آمده نشان داد برهمكنش كود نانو كلات آهن و نظام هاي مختلف كشت بر همه صفات (به استثناي شمار برگ ارزن مرواريدي، شمار برگ لوبيا چشم بلبلي و نسبت برابري زمين) معنيدار شد. همچنين نتايج نشان داد اثرهاي ساده كود نانو كلات آهن بر همه صفات (به جزء ارتفاع بوته ارزن مرواريدي) معني دار شد. مقايسه ميانگين بين تيمارها نشان داد كه تيمار 3 در هزار نانو كلات آهن+ ارزن مرواريدي خالص عملكرد دانه را نسبت به تيمار بدون آهن و 100 درصد ارزن +20 درصد لوبيا به ميزان 13 درصد افزايش داد. ميان تيمارهاي محلول پاشي تيمار كودي 3 در هزار نانو كلات آهن عملكرد دانه ارزن مرواريدي را نسبت به تيمار بدون آهن به ميزان 46 درصد افزايش داد. تيمار 3 در هزار نانو كلات آهن+ لوبيا خالص عملكرد دانه لوبيا را نسبت به تيمار بدون آهن و 100 درصد ارزن+ 20 درصد لوبيا به ميزان 11 درصد افزايش داد. همچنين تيمار كودي 3 در هزار نانو كلات آهن عملكرد دانه لوبيا چشم‌بلبلي را نسبت به تيمار بدون آهن 43 درصد افزايش داد. بيشترين نسبت برابري زمين (1/8) از تيمار كشت مخلوط 100 درصد ارزن + 60 درصد لوبيا بدست آمد. نتيجه گيري : نتايج اين تحقيق، نقش و تأثير كود نانو كلات آهن را بر كشت مخلوط دو گياه ارزن مرواريدي و لوبيا چشم بلبلي نشان داد، به طوري كه محلول پاشي با غلظت 3 در هزار نانو كلات آهن باعث افزايش عملكرد هر دو گياه شد. فقير بودن خاكهاي محل اجراي آزمايش از نظر ميزان آهن در كنار كارآمدي نانو كلات از سوي ديگر به افزايش عملكرد منجر شد. بيشترين ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي (مورفولوژيك) و عملكرد هر دو گياه از تك كشتي اين دو گياه زراعي به دست آمد، اين متغيرها تحت تأثير رقابت گياهي قرار گرفتند.
چكيده لاتين :
Introduction: Applying modern technology such as nanotechnology to agricultural sciences is essential.
Nanotechnology has many applications in enhancing the ability of plants to absorb nutrients (Mousavi and Rezaei,
2011). Cereals are highly important for their high dry matter production. They are, however, poor in protein content
which shows their low quality and nutritive value. It is essential to use intercropping of cereals with legumes
extensively to provide acceptable crop yield and quality (Ghanbari et al., 2007; Dahmarde, 2010). This study was
conducted to evaluate the effects of spraying nano-iron chelate fertilizer on a pearl millet-cowpea intercropping.
Materials and methods: This experiment was conducted as a split randomized complete block design with three
replications in 2015, at the research field of the Agricultural and Natural Resources of Bampour, Sistan and
Baluchestan provinces. In this experiment, pearl millet is considered a main crop. Nano-chelated iron was sprayed
at concentrations of 0%, 1%, 2% and 3% in two stages comprising main-plots and 5 cropping systems including:
pearl millet sole culture, cowpea sole culture, 100% millet + 20% cowpea, 100% millet + 40% cowpea and 100%
millet + 60% cowpea. Evaluated parameters included plant height, leaf number per plant, one-thousand grain
weight, grain yield, biological yield, harvest index and Land Equivalent Ratio (LER).
Results and discussion: Results indicated that the interaction of nano-iron chelate and cropping systems was
significant on all studied traits (except leaf number of pearl millet and cowpea and LER). In addition, the effects
of nano-iron chelate was significant on all studied traits, with the exception of pearl millet plant height. Mean
comparison revealed that plants in a pearl millet sole culture that were sprayed with a nano-iron concentrate of 3%
increased grain yield by 13 percent compared with non-sprayed plants of 100% millet+20% cowpea. Among
fertilizer treatments, spraying with nano-iron at a concentration of 3% increased the grain yield of pearl millet by
46 percent in comparison with those not sprayed. Spraying a cowpea sole culture with nano-iron at a concentration
of 3% increased yield by 11%, compared with unsprayed 100% millet+20% cowpea. In addition, spraying with
nano-iron at a concentration of 3% increased cowpea grain yield by 43% over the unsprayed. The maximum LER
(1.8) was obtained at 100% millet + 60% cowpea.
Conclusion: The results of the experiment confirmed that nano-iron chelate fertilizer was effective on
intercroppings of pearl millet and cowpea. Plants sprayed with concentrations of 3% had the greatest
morphological characteristics and yield of both crops. Low amounts of iron in the soil along with a nano-iron
chelate treatment led to increased grain yield. Due to inter-plant completion, the greatest morphological
characteristics of both plant species was obtained when sown in a sole culture.
