بررسي تاثير طرح هدف‌مندي يارانه‌‌ها بر الگوي مصرفي خانوارهاي شهري در ايران

The Effect of Subsidy Targeting on the Iranian Urban Household’s Expenditure Patterns

الگوي مخارج به نحوه‌ي تركيب اجزاء مخارج براي شكل‌دهي سطح مشخصي از مصرف خانوار گفته مي‌شود. خانوار پس از بهينه‌بابي در مورد مصرف حال و آينده تركيبي از مخارج را انتخاب مي‌كند كه رفاه حال و آينده‌ي خود را به حداكثر برساند. اين مطالعه به بررسي تأثير اجراي قانون هدف‌مندي يارانه‌ها بر الگوي مخارج مصرفي خانوارهاي شهري ايراني با استفاده از روش داده‌هاي تابلويي براي دوره زماني 1383 تا 1392 مي‌پردازد. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد هدف‌مندي يارانه‌ها بر روي 9 گروه از 14 گروه مخارج خانوارهاي شهري تأثير معنادار داشته است. در اين بين با اجراي هدف‌مندي يارانه‌ها سهم 5 گروه مخارج هزينه‌هاي خوراكي، هزينه‌هاي حمل و نقل، هزينه‌هاي مربوط به خدمات فرهنگي و تفريحات، هزينه‌هاي غذاي آماده و هتل و رستوران و هزينه‌هاي كالاها و خدمات متفرقه از مخارج كل خانوارهاي شهري به طور معناداري افزايش يافته است. در مقابل سهم 4 گروه مخارج هزينه‌هاي بهداشتي و درماني، هزينه‌هاي ارتباطات خانوار، هزينه‌هاي آموزش و تحصيل، و سرمايه‌گذاري خانوار از مخارج كل خانوار شهري كاهش معنا‌دار داشته است. بنابراين مي‌توان گفت اجراي طرح هدف‌مندي يارانه‌ها از طريق تغيير در تركيب هزينه ها- افزايش يا كاهش سهم هر يك از هزينه ها- بر الگوي مخارج مصرفي خانوارهاي شهري در ايران تاثيرداشته است.

Expenditure pattern is how to combine various expenditure to form a certain level of household consumption level. After optimization of current and future consumption, household chooses combination of expenditure that maximizes current and future welfare together. In this research we examine the effects of implementation of Subsidy Targeting plan on the Iranian urban household’s expenditure pattern within years 2004-2013 using panel-data method. The results show that in urban segment, targeted subsidies had a significant impact on 9 of the 14 expenditure groups. Among the 5 groups share of meaning food, transportation, cultural and entertainment, hotel and restaurants other goods and services expenditures have increased. Whereas, share of 4 groups health care, communications, education and investment expenditures have reduced. Therefore it could be argued that targeted subsidies plan implementation through changes in the composition of expenditures had a significant impact on the expenditures pattern in urban segment.