بازانديشي در مفاهيم مرتبط با فرآيندهاي رشد و اشكال سكونتي در مناطق كلانشهري

Rethinking in the related concepts to growth processes and forms of residential in metropolitan areas

كلانشهرها تحت تاثير عوامل بيروني و دروني به سوي نواحي پيراموني خود گسترش مي يابند و در اين روند منجر به شكل گيري اشكال سكونت و فعاليت با ويژگي هاي مختص به خود مي شوند كه شناخت آن از جمله وظايف برنامه ريزان شهري محسوب مي شود. در اين نوشتار به دسته بندي مفاهيم مرتبط با فرآيندهاي فضايي رشد و اشكال سكونتي در مناطق كلانشهري مبادرت شد. تحقيق حاضر از سنخ تحقيقات توصيفي- تحليلي و از آنجا كه در پي كشف و شناسايي متغيرهاي مهم و طبقه بندي آن ها و در برخي موارد ارتباط الگوها با يكديگر است با تحقيقات اكتشافي سنخيت پيدا مي كند. نتايج تحقيق نشان مي دهد كه در ميان مفاهيم مورد بررسي، هاله هاي كلانشهري بيش از ديگر اشكال ويژگي تنوع (كاربري زمين، ساختارهاي قومي، اجتماعي و اقتصادي) به خود مي گيرند. هم چنين الگوي سكونتگاهي فراشهر و شهرهاي لبه اي محصول شهرنشيني در كشورهاي پيشرفته محسوب مي شوند، ضمن آنكه توجه به سطوح كلان، مياني و خرد جامعيت بيشتري را به منظور بررسي فرآيند پادشهرنشيني به دست مي دهد. در ناحيه پيراشهري نيز غالبا رقابتي حذفي بين شهر و روستا صورت مي گيرد كه تداوم چنين روندي به زيان روستا و تخريب اراضي كشاورزي منجر مي شود. در انطباق با وضعيت و شرايط ايران به نظر مي رسد بتوان چنين محيط هايي را «عرصه هاي نه شهر و نه روستا» ناميد. در مجموع توجه به معيارهاي كالبدي در بررسي و دسته بندي فرآيندهاي رشد و اشكال سكونتي ناكافي به نظر مي رسد، زماني چنين مطالعه اي كامل تر مي شود كه معيارهاي كالبدي با معيارهاي كاركردي، به ويژه جريان هاي روستايي شهري و تبلور آن در پيوندهاي روستايي شهري تكميل شود.

The article focuses on Rethinking in the concepts related to Growth processes and forms of residential in metropolitan areas. This study is a descriptive-analytical study. On the other hand، it is an exploratory study. The data have been collected by attributive studies . In this way‌، some of the most important concepts have been discussed and similarities and differences between the concepts have been identified. The results showed that Studies the city and around have been moved to the mutual link of city and village rather than conflict between these. Also، Sometimes peri-urban areas are known as urban areas with rural characteristics، another time as chaotic urbanization is leading to sprawl or are entitled interface. In accordance with the conditions and the situation of iran it seems can be called ? neither urban and nor rural areas? . Exurban is Product of urbanization in developed countries‌، So that urban fringe are moving to the edge-city along with administrative structure. Also، attention to the macro، medial and micro levels is more suitable for analysis the Process of counter-urbanisation. In this paper، we concluded that examining and classify the city and surrounding areas in terms of physical components is an inadequate measure and should be along with functional criteria and specially city and village links(migration، capital، information، trade، etc) be completed.