نقش ﺑﻨﺎي ﺗﺎرﯾﺨﯽ-ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺣﺮم ﻣﻄﻬﺮ ﺷﺎه ﭼﺮاغ (ع) در ﺧﻮاﻧﺶ و ارﺗﻘﺎء ﻫﻮﯾﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺷﯿﺮاز

The role of the historical-religious monument of the shrine of Shahkrzeg (AS) in its reading and promoting the cultural identity of Shiraz

القاي حس بي­ هويتي و سردرگمي و عدم وجود نشانه‌ هاي خوانا و آشنا در فضاهاي شهري معاصر نتيجه رشد و گسترش بي‌ رويه اين شهرها است. در مقابل، آنچه امروزه در بسياري از شهرهاي معاصر شاهد هستيم، تلاش در بهره‌ گيري از عناصر و بناهاي تاريخي است كه در اثر گذر زمان داراي معناها، ارزش‌ ها و پيام‌ هاي شناخته‌ شده‌ اي هستند. عملكرد اين بناها به‌ عنوان نشانه‌ هاي شهري عنصري قابل‌ توجه در خوانش و تفكيك هويت كالبدي و فرهنگي شهرها از يكديگر است. در اين ميان بناهاي مذهبي ازجمله حرم بزرگان و پيشوايان ديني كه به‌ عنوان مكان‌ هاي شناخته‌ شده همواره مركز بسياري از رويدادهاي تاريخي-مردمي بوده‌ اند. بنابراين هدف اصلي پژوهش حاضر بررسي نقش اين اماكن مذهبي در شكل‌دهي به هويت شهرهاي ايراني است كه در نمونه موردي حرم شاه چراغ (ع) شيراز مورد مطالعه قرار گرفته است. مقاله حاضر سعي دارد تا ضمن يافتن مؤلفه‌ هاي هويت‌ بخش موجود در اين اماكن به ارائه زمينه‌ هاي مؤثر حرم شاه چراغ (ع) به‌ عنوان نشان‌ هايي كالبدي-فرهنگي در هويت شهر شيراز بپردازد. لذا با استفاده از روش پژوهش توصيفي و علي از تكنيك‌ هاي دلفي و روش تحليل سلسله مراتبي، به رتبه‌ بندي و ارزش‌ گذاري مؤلفه‌ ها و سنجه‌ هاي واجد ارزش در خلق و بازشناسي هويت شهري شيراز پرداخته‌ شده است. يافته‌ هاي پژوهش نشان مي‌ دهند كه ارزش‌ هاي اجتماعي و فرهنگي و فضاهاي دست‌ نخورده و الگوي معماري بنا با يك ايوان ستون‌ دار چوبي و حياط اين مجموعه بيش‌ ترين تأثير را در هويت بخشي به حرم مطهر دارا است و پس‌ از آن مؤلفه‌ هاي ديگر كالبد-عملكردي، و رويدادهاي آشناي مذهبي در ساخت تصوير ذهني افراد (ساكنان و مسافران) و درنتيجه خوانش قوي‌ تر هويت شيراز تأثير گذارند.