كليدواژه :
ميزان توليد , مرتع , فرسايش , شمار گونه
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: افزايش تنوع گياهي عملكرد علوفه را افزايش داده منجربه بهبود پايداري عملكرد و باعث حفظ مواد غذايي خاك مي شود. علف‌زارهاي با تنوع گونه اي بالا ظرفيت توليد بيشتري دارند. شماري از محققان اشاره دارند، بر اينكه نيروي توليد و پايداري بوم‌نظام (اكوسيستم)ها پيوسته وابسته به تنوع گونه اي نيست، بلكه وابسته به حضور گونه‌هاي كليدي و گونه‌هاي عملكردي است. يكي از روش‌هاي جلوگيري از فرسايش، ايجاد پوشش مناسب گياهي است. در دهه‌هاي اخير كنترل فرسايش خاك‌ها به ويژه در مراتع كشور از مهم ترين هدف هاي حفظ منابع طبيعي كشور و افزايش توليد به شمار مي‌رود. اين پژوهش با هدف بررسي تاثير كاشت چهار گياه مرتعي با تركيب‌هاي يك، دو، سه و چهارتايي در سه تكرار و در اروميه انجام شد.مواد و روش ها: اين آزمايش در سال زراعي 1395 در حاشيه درياچه اروميه انجام شد. آزمايش در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 16 تركيب تيماري در هر تكرار در سه تكرار اجرا شد. تيمارهاي مورد آزمايش نوع گونه Arrhenatherum elatius، Agropyron trichophorum، Bromus inermis ، Festuca arundinacea و تركيب دو، سه و چهار تايي اين گونه‌ها بود. اندازه گيري‌هاي مورد بررسي در سال دوم آزمايش انجام شد. تجزيه و تحليل آماري با استفاده از نرم افزار Mstat-c انجام شد. براي مقايسه ميانگين هاي‌ها از آزمون دانكن در سطح احتمال پنج درصد استفاده شد. براي ترسيم نمودارها نيز از نرم افزار Excel استفاده شد.نتايج و بحث: بنابر نتايج اين بررسي كاشت گياهان به صورت تركيب‌هاي 3 تايي و چهارتايي به طور شايان ملاحظه اي ميزان روان آب و حجم رسوبات خاك را كاهش داده و باعث كاهش شدت فرسايش شد، ولي تركيب‌هاي يك و دوتايي داراي تاثير كمتري در كنترل فرسايش بودند. با اين وجود از نظر عملكرد علوفه بين تركيب‌هاي دو، سه و چهارتايي گياهان مرتعي مورد بررسي اختلاف معني داري وجود نداشت، ولي در تركيب‌هاي دو، سه و چهارتايي گياهان مرتعي مورد بررسي از نظر عملكرد علوفه نسبت به عدم كاشت گياهان مرتعي و كاشت تك گونه مرتعي مقادير بالاتري به دست آمد. در اين بررسي همه ي تيمارهاي اعمال شده باعث بهبود ضريب خاموشي شد. با توجه به نتايج به دست آمده، كاشت گياهان مرتعي باعث افزايش درصد پوشش سطح زمين و شاخص زيستي خاك شد، ولي باعث كاهش محتواي نيتروژن، فسفر و پتاسيم و سديم خاك شد. بيشترين محتواي نيتروژن و فسفر در تيمار A.elatius × A. trichophorum × B. inermis × F. arundinacea و بيشترين پتاسيم مربوط به تيمار A.elatius × A. trichophorum × B. inermisو A.elatius × A. trichophorum × F. arundinacea بود. شاخص زيستي خاك تحت تاثير كاشت گياهان مرتعي و به ويژه A.elatius × A. trichophorum × B. inermis × F. arundinacea افزايش يافت كه معادل 73 درصد افزايش بود كه اين افزايش در ارتباط با افزايش زيست‌توده خشك و تاج‌پوشش (تاج‌پوشش ) گياهي و افزايش مصرف مواد غذايي بود .نتيجه گيري : در كل با توجه به نتايج به نظر مي‌رسد كاشت گياهان مرتعي و به ويژه كاشت سه تايي و چهارتايي گياهان مرتعي، علاوه بر افزايش عملكرد علوفه، باعث كنترل مطلوب فرسايش نيز مي‌شود، چرا كه كاشت گياهان مرتعي باعث بهبود ويژگي‌هاي خاك مي‌شود.
چكيده لاتين :
Introduction: In recent decades, erosion control, especially in rural pastures, has become one of the most
important factors in retaining natural resources and increasing production. Increasing plant diversity increases the
yield of forage, improves the sustainability of yield and reduces nutrient loss in the soil (Berendse et al, 2015).
Diverse grasslands have more productive power. Some researchers point out that production and sustainability of
ecosystems are not necessarily dependent on diversity, but also on the presence of key species and functional
species (Guretzky et al., 2005). One way to prevent erosion is to create vegetation (Zuazo et al., 2008). This
investigation has been conducted in order to survey the effects of planting 4 pasture plants with compositions of
1, 2, 3 and 4 plants.
Material and methods: This experiment was conducted in the year 1395 in the area near Lake Urumia. The
experiment was conducted in a randomized complete block design with 16 treatments in each replicate and a total
of 48 test plots in three replications. The studied treatments were Arrhenatherum elatius, Agropyron trichophorum,
Bromus inermis, Festuca arundinacea and combinations of two, three and four of these species. Measurements
were taken in the second year of the experiment. Statistical analysis was performed using MSTAT-C software.
Duncan's test was used at a 5% probability level to compare the means. Excel charts were used to draw graphs.
Results and discussion: Based on the results of this investigation, incorporating pasture plants in 3 and 4
compositions decreased erosion and runoff. Compositions with only 1 or 2 plants had less effect on erosion control.
verall
treatment of adding new plants did increase hay yield. All treatments of plant compositions affected the light
interception rate by canopy. Based on results, the plantings increased the percentage of green area and the soil
biological index, but decreased the contents of phosphorous, potash, and nitrogen and sodium. The highest
nitrogen and phosphorus contents were observed in the 4*3*2*1 treatment and the highest potash was observed in
the 3*2*1 and 4*2*1. The highest soil biological content was observed in the 4*3*2*1 treatment that was
equivalent to a 73% increase in relation to biomass, canopy and soil nutrient. Similar results have been observed
in the research of Idris et al. (2012) and Talaei et al. (2011).
Conclusion: Considering the results, it seems that the planting of pasture plants, and especially the triaxial and
quadruple planting of pasture plants, in addition to increasing the yield of fodder, also leads to good erosion control
because of the improvements to soil characteristics.
