تحليل دگرريختي و بررسي سبك چين خوردگي در تاقديس هاي مارون و كوپال بر پايه داده هاي لرزه اي بازتابي، جنوب فروبار دزفول

Deformation analysis and folding style in the Marun and Kupal anticlines based on seismic reflection data, Dezful Embayment

به دليل اهميت هيدروكربوري فروبار دزفول، مطالعات ساختاري اين بخش از كمربند زاگرس همواره مورد توجه بوده است. هدف اين پژوهش، تحليل مراحل دگرريختي پيش رونده و سبك چين خوردگي واحدهاي آسماري و ژرف تر از آن در ميدان هاي نفتي مارون و كوپال است. در اين راستا، چندين افق (از راس احتمالي كنگان تا پاره سازند 6 گچساران) بر روي 15 برش لرزه اي تفسير شده اند تا الگوي مراحل دگرريختي در ساختمان هاي نامبرده مشخص شود. نتايج نشان مي دهند كه ابتدا چين خوردگي به صورت هماهنگ و نامتقارن حداقل از افق احتمالي كنگان تا آسماري روي داده و سپس با افزايش دگرريختي، گسل ها شكل گرفته اند. افزون بر اين، طول موج و شكل چين در واحدهاي جوان تر از گچساران با واحدهاي قديمي تر از اين سازند تفاوت دارد. در سير دگريختي پيش رونده، شكل چين در ابتدا ملايم با منطقه لولاي مدور بوده و سپس به تدريج به نوع باز با منطقه لولاي زاويه دار تبديل شده است. در خصوص فعاليت سطوح جدايشي مياني، ابتدا واحد ترياس دشتك و افق هاي ژوراسيك و سپس با پيشروي دگرريختي، افق گرو فعال شده است. بر پايه شواهد زيرسطحي موجود، چين خوردگي هر دو ساختمان مارون و كوپال مرتبط با گسل و از نوع جدايشي گسل خورده است. سازوكار جنبشي رشد چين در ساختمان مارون، ابتدا چرخش يال و سپس با افزايش دگرريختي، تلفيقي از دو سازوكار چرخش يال و مهاجرت لولا بوده در حاليكه در ساختمان كوپال، رشد چين تنها با سازوكار چرخش يال بوده است. هم چنين، يك قطعه بندي ساختاري بر پايه توزيع شدت دگرريختي و حضور عناصر ساختاري مشابه در گستره مورد مطالعه پيشنهاد شده است.

Despite hydrocarbon importance of the Dezful Embayment، there is no systematic study on generation of its structures. This study aims the folding style and stages of progressive deformation، revealed based on 5 interpreted horizons، from top Kangan to top Gachsaran Member-6، on 15 seismic profiles in the Marun and Kupal anticlines. Results show that at first stage of folding harmonic and similar fold has been formed، then with the increasing deformation the faults have been generated. In addition، wavelength and shape of folds in younger Formations، Mishan and Aghajari، are different from those of older pre-Gachsaran Formations. This evidence confirms that Gachsaran has been acted as a major detachment from the early stages of folding. Long gently dipping backlimb and short gently dipping forelimb exhibit that a regional slope of layers has been existed before inception of folding. During the progressive deformation، primary gentle symmetric folds with rounded hinge areas have been changed into open asymmetric folds with angular hinge zones. With deformation increasing، Triassic Dashtak evaporative unit is activated first as a middle detachment level. Then، in further stages of deformation، Lower Cretaceous shale، Garu Formation، has been activated. Based on the available data، folding style in the Marun and Kupal anticlines is of faulted detachment folding type، with limb rotation fold growth kinematic mechanism that changed into a combination of limb rotation and hinge migration with increased deformation. The Kupal anticline exhibits more simple deformation in comparison with the Marun anticline. Thus، it seems that the Kupal shows us previous stages of deformation in the Marun anticline.