بررسي مهم ترين خصوصيات فيزيكوشيميايي موثر در طبقه بندي واحدهاي مارني استان زنجان با استفاده از تحليل عاملي

Marl units classified of Zanjan province based on physiochemical characteristics with using of Factor Analysis

واحدهاي مارني در حدود 4438 كيلومترمربع از سطح استان زنجان معادل 20 درصد را تشكيل مي دهند. هدف از اين مطالعه بررسي مهم ترين خصوصيات فيزيكوشيميايي موثر در طبقه بندي واحدهاي مارني استان زنجان با استفاده از تحليل عاملي است. براي اين منظور با گروه بندي و تلفيق نقشه هاي شيب، اقليم و واحدهاي مارني سازندهاي زمين شناسي 18 واحد كاري تعريف شد. 120 نمونه از مواد مارني از عمق 30-0 سانتيمتري برداشت شد و ويژگي هاي فيزيكوشيميايي اندازه گيري گرديد. بر اساس روش تحليل عاملي متغيرهاي فيزيكوشيميايي براي واحدهاي مارني در سه عامل خلاصه شد. به طوريكه عامل اول مربوط به خصوصيات فيزيكي و به ويژه بافت خاك واحدهاي مارني مي باشد. متغيرهاي پتاسيم و سديم محلول مي تواند به عنوان معرف و متغير اصلي عامل دوم باشد و پتاسيم محلول متغير اصلي اين عامل است. درصد مواد آلي (OC) و حد خميري مي توانند به عنوان متغير اصلي عامل سوم انتخاب شود. بنابراين متغيرهاي بافت خاك، پتاسيم و سديم محلول و درصد مواد آلي و حد خميري مهم ترين متغيرهايي هستند كه با توجه به بيشترين ضريب همبستگي با عاملها در منطقه ي مورد مطالعه انتخاب شدند. بديهي است كه هر يك از عاملهاي فوق به نحوي در خصوصيات فيزيكوشيميايي و تفكيك و متمايز كردن واحدهاي مارني استان زنجان موثر مي باشند.

Marly units cover about 4438 square kilometers، i. e. 20 per cent، of Zanjan province territory. In this article، the volume of runoff within marly units in Zanjan province was studied using a rain simulator. In this regard، by overlying slope، climate، and marly units of geological formation maps، a number of 18 homogeneous units were distinguished using ArcGis 9.3 software.In the field، 120 samples were depth of 30-0 cm. Physicochemical data obtained from the analysis using SPSS statistical program was used for analysis.Based on a factor analysis of all variables defined physicochemical marl units can be summarized in three factors.Where the first factor is related to the physical properties، soil texture marl units. Variables can be dissolved potassium and sodium، and potassium solution as a reagent and is the second major variable is the main variable. Organic matter (OC) and the Plastic limits(Pl) as the main variables can be selected in the third and particular organic matter. The parameters of soil texture، organic matter content and soluble potassium and sodium are important variables too Plastic limits according to the highest correlation with the selected study area. It is obvious that each of these factors somehow separate and distinct physiochemical characteristics and marl units are effective in Zanjan province.