اثرات تدخيني چهار اسانس گياهي روي مرگ و مير حشرات كامل شپشه دندانه دار غلات Oryzaephilus surinamensis (L.) (Coleoptera: Silvanidae)

Fumigant toxicity of essential oils from four plant species on adult oryzaephilus surinamensis (L.) (Coleoptera: Silvanidae)

شپشه دندانه ­دار غلات يكي از آفات مهم محصولات انباري در كشور مي باشد. به منظور ارزيابي روش‌هاي سازگار با محيط زيست براي كنترل آفات انباري، اثر سميت تنفسي اسانس چهار گونه گياه شامل، پونهMentha longifolia (L.) (Lamiaceae) ، درمنه­ كوهي Artemisia aucheri (Boiss) (Asteraceae)، رزماري Rosmarinus officinalis (L.) (Lamiaceae) و مورد Myrtus communis (L.) (Myrtaceae) روي حشرات كامل اين آفت، بررسي شد. آزمايشات در شرايط دمايي 2±30 درجه سلسيوس و رطوبت نسبي 5±65 درصد، در تاريكي انجام شد. نتايج آزمايشات نشان داد كه اسانس ­هاي گياهي مورد مطالعه اثر معني­داري روي مرگ و مير حشرات كامل دارند و با افزايش غلظت و زمان اسانس دهي روند مرگ و مير افزايش مي­يابد. مقدارLC50 اسانس پونه بعد از 24 ساعت اسانس دهي، 0/35 ميكروليتر بر ليتر هوا محاسبه شد كه بيشترين سميت تنفسي را در بين اسانس­هاي گياهي مورد مطالعه دارا بود. اين ميزان براي اسانس­هاي رزماري، مورد و درمنه به ترتيب 0/42، 0/50 و 0/99 ميكروليتر بر ليتر هوا محاسبه شد. مقدار LT50 براي اسانس پونه در غلظت 0/74 ميكروليتر بر ليتر هوا 16/41 ساعت محاسبه شد ولي مقدار LT50 براي درمنه­كوهي در غلظت 2/03 ميكروليتر بر ليتر هوا 18/81 ساعت محاسبه شد كه نشان دهنده اثر سريع سميت تنفسي اسانس پونه مي ­باشد. بر اساس نتايج اين تحقيق، در بين اسانس ­هاي گياهي مورد مطالعه، بيشترين اثرحشره­كشي در پونه مشاهده گرديد.

Saw toothed grain beetle, Oryzaephilus surinamensis (L.)is one of the most important stored-products pests. In order to find reduced-risk methods for controlling stored-products pests, the fumigant toxicity of essential oils from four plant species, Mint, Mentha longifolia (L.) (Lamiaceae), Sagebrush, Artemisia aucheri (Boiss) (Asteraceae), Rosemary, Rosmarinus officinalis (L.) (Lamiaceae) and Myrtle, Myrtus communis (L.)(Myrtaceae) was investigated on adult saw toothed grain beetles. The research was conducted under laboratory conditions (at 30 ± 2°C and 60 ± 5% R.H. 24 h darkness). Essential oils had a significant effect on mortality of adults, and mortality increased with increasing concentration and exposure time. The LC50 value of mint essential oil 0.35 µl/l air calculated after 24 h exposure time was more toxic amongst the plant essential oils test. The LC50 value for rosemary, myrtle and sagebrush were 0.42, 0.50 and 0.99 µl/l air, respectively. The LT50 value calculated at the highest concentration of 0.74 µl/l air of mint essential oil was 16.4 h. Amongst the plant essential oils studied here mint had the highest potential insecticidal properties against this important economic pest.